آیا پوهیږئ چې د ټولنې ترویجوونکی څنګه کولای شي په سیمه کې د روغتیا او پرمختګ لپاره خلک منسجم کړي؟ په دې مقاله کې د ټولنې د عمل دوران (CAC) او د ټولنیز تحرک د اصولو په اړه بشپړ معلومات ولولئ.
په اوسنۍ نړۍ کې، د تلپاتې پرمختګ او روغتیايي اسانتیاوو د ښه والي لپاره، یوازې د بهرنیو مرستو شتون کافي نه دی. اصلي بدلون هغه وخت راځي کله چې د سیمې خلک پخپله لاس په کار شي. دلته د د ټولنې ترویجوونکی رول خورا مهم دی. د “Save the Children” موسسې د تعریف له مخې، د ټولنې تحرک (Mobilization) د وړتیا لوړونې یوه پروسه ده چې له لارې یې افراد، ډلې او سازمانونه د خپلو روغتیايي او نورو اړتیاوو د پوره کولو لپاره فعالیتونه پلانوي، ترسره کوي او ارزوي. دا پروسه کیدای شي د دوی په خپل نوښت وي او یا د بهرنیو هڅوونکو لخوا پیل شوې وي.
په دې مقاله کې به موږ وڅیړو چې یو بریالی د ټولنې ترویجوونکی څنګه کولای شي د “ټولنې د عمل دوران” (Community Action Cycle) په کارولو سره په ټولنه کې مثبت او بنسټیز بدلونونه رامنځته کړي.
د ټولنې ترویجوونکی او د ټولنیز تحرک اصلي دندې
د ټولنې تحرک یوازې د خلکو راټولول نه دي، بلکې دا یوه هر اړخیزه پروسه ده. یو مسلکي د ټولنې ترویجوونکی باید هڅه وکړي چې د خلکو ترمنځ دوامداره ډیالوګ یا خبرې اترې رامنځته کړي. دا خبرې اترې باید د هغو روغتیايي او ټولنیزو ستونزو په اړه وي چې ټولنه ورسره لاس او ګریوان ده.
د دې ترڅنګ، ترویجوونکی باید د هغو سیمه ییزو سازمانونو په جوړولو یا پیاوړي کولو کې مرسته وکړي چې هدف یې د روغتیا ښه والی دی. مهمه خبره دا ده چې یو چاپیریال رامنځته شي چیرې چې افراد ځانونه دومره ځواکمن احساس کړي چې وکولای شي خپلې او د خپلې ټولنې اړتیاوې په ګوته کړي. لکه څنګه چې په پرمختیايي موډلونو کې راغلي، د ټولنې ترویجوونکی باید د ټولنې له غړو سره په شریکه کار وکړي ترڅو د روغتیايي اړتیاوو لپاره سیمه ییز او مناسب ځوابونه ومومي. پدې کې له بهرنیو سرچینو (لکه مالي مرستې او تخنیکي ملاتړ) سره د ټولنې نښلول هم شامل دي.
د ټولنې ترویجوونکی باید د عمل دوران (CAC) ۷ مرحلې څنګه تطبیق کړي؟
د ټولنې د تحرک لپاره یو منظم سیستم شتون لري چې د “ټولنې د عمل دوران” یا (Community Action Cycle – CAC) په نوم یادیږي. دا موډل د “Save the Children” لخوا رامنځته شوی او د USAID په ګډون ډیری نړیوالو ادارو کارولی دی. د ټولنې ترویجوونکی باید دا اوه مرحلې په لاندې ډول پرمخ یوسي:
لومړنی چمتووالی (Conducting Initial Preparation): مخکې له دې چې کار پیل شي، باید د سیمې کلتور، حساسیتونه او موجوده سرچینې وپیژندل شي.
د عمل لپاره د ټولنې تنظیمول (Organizing the Community for Action): د خلکو، مشرانو او اغیزمنو ډلو راټولول او د کاري ګروپونو جوړول.
د روغتیايي ستونزو سپړل او لومړیتوب ټاکل (Exploring Health Issues and Setting Priorities): پدې مرحله کې د ټولنې ترویجوونکی له خلکو سره مرسته کوي چې پوه شي کومې کړنې ګټورې، کومې زیان رسوونکې او کومې بې اغیزې دي.
پلان جوړونه (Planning): د مشخصو اهدافو او فعالیتونو لپاره ګډ پلان جوړول.
عمل کول (Acting): د جوړ شوي پلان پلي کول.
ګډه ارزونه (Evaluating Together): ایا موږ خپلو اهدافو ته ورسیدو؟ څه شی باید بدل شي؟
پراختیا او لوړول (Scaling Up): د بریالیو تجربو پراخول نورو سیمو یا لویو ډلو ته.
دا دوران په ټولنیزو سیستمونو کې د انفرادي او ټولنیز بدلون په تیوریو ولاړ دی او ترویجوونکی یې د محرک په توګه کار کوي.
هغه اصول چې د ټولنې ترویجوونکی یې باید د بریا لپاره مراعات کړي
یوازې د میتود تعقیب کافي نه دی؛ ځینې بنسټیز اصول شتون لري چې ټولنیز بدلون تضمینوي. د یو د ټولنې ترویجوونکی په توګه، تاسو باید پوه شئ چې د ټولنیز بدلون پایښت هغه وخت ډیر دی چې د ټولنې اغیزمن شوي افراد د پروسې “مالکیت” ولري.
اړیکې باید افقي وي (Horizontal)، نه له پورته څخه ښکته (Top-down). دا پدې مانا ده چې د متخصصینو لخوا یوازې د معلوماتو لیږد کافي نه دی، بلکې باید هغو کسانو ته غږ ورکړل شي چې مخکې نه اوریدل کیدل. ټینګار باید له انفرادي چلند څخه ټولنیزو نورمونو، پالیسیو او کلتور ته واوړي. لکه څنګه چې د USAID د ACCESS پروګرام یادونه کوي، غوره ټولنیز تحرک یوازې د پوهاوي لوړول نه دي، بلکې یوه جامع ستراتیژي ده چې په کې څیړنه، د باور رامنځته کول، او د ټولنې د مشرانو ګډون شامل دی.
په پای کې ویلای شو چې د ټولنې ترویجوونکی دنده یوازې د معلوماتو رسول نه، بلکې د یو داسې چاپیریال رامنځته کول دي چیرې چې ټولنه پخپله د خپل برخلیک او روغتیا مسؤلیت په غاړه واخلي. د CAC موډل په تعقیب او د ټولنې پر مشرۍ د باور کولو له لارې، موږ کولای شو د میندو او نویو زیږیدلو ماشومانو د روغتیا او نورو ټولنیزو برخو کې تلپاتې بدلونونه ووینو.
