هرات کې د زعفرانو کلنی نندارتون جوړ شوی؛ د افغانستان د “سرو زرو” لسم جشن او اقتصادي ارزښت

په افغانستان کې د کرنې او اقتصاد په ډګر کې یو ځل بیا ښه زیری اورېدل کیږي. په داسې حال کې چې د هېواد په لویدیځ کې د زعفرانو د ګل د راټولولو موسم خپل اوج ته رسېدلی، تازه راپورونه وایي چې هرات کې د زعفرانو کلنی نندارتون جوړ شوی دی. دا نندارتون نه یوازې د بزګرانو لپاره د خپلو محصولاتو د نندارې یو فرصت دی، بلکې د افغانستان د ملي اقتصاد لپاره هم خورا مهم بلل کیږي.

په دې ځانګړي راپور کې د زعفرانو د لسم جشن، د هغې د اوسنۍ بیې، او په هرات کې د دې صنعت د ودې په اړه بشپړ معلومات لوستلی شئ.

د زعفرانو د لسم جشن او نندارتون ځانګړتیاوې

مسوولان وايي چې سږکال د زعفرانو ګل لسم جشن په ځانګړو مراسمو سره نمانځل کیږي. د دې مراسمو په لړ کې، هرات کې د زعفرانو کلنی نندارتون جوړ شوی چې موخه یې کورنیو او بهرنیو بازارونو ته د افغاني زعفرانو ورپېژندل دي.

د نندارتون د مسوولینو په وینا، دا نندارتون به د درېیو ورځو لپاره د مینه والو او لیدونکو پر مخ پرانیستی وي. په دې نندارتون کې د زعفران کارانو او سوداګرو لپاره ۷۲ ځانګړې غرفې جوړې شوې دي. په دغو غرفو کې بزګرانو او تولیدوونکو خپل نوي راټول شوي د زعفرانو ګلونه او پروسس شوي تازه زعفران نندارې ته ایښي دي. د نندارتون په پرانیستغونډه کې د طالبانو د حکومت لوړپوړو چارواکو هم ګډون درلود، چې د دې صنعت پر ملاتړ یې ټینګار وکړ.

ولې هرات د زعفرانو په تولید کې مخکښ دی؟

کله چې د زعفرانو خبره کیږي، نو د هرات نوم ورسره جوخت یادیږي. احصائیې ښیي چې د افغانستان د زعفرانو نږدې ۹۰ سلنه تولید یوازې په هرات ولایت کې کیږي. دا سیمه د خپلې ځانګړې اوبو او هوا له کبله د دې قیمتي بوټي لپاره خورا مناسبه ده.

اړوند خبر:

هرات کې د زعفرانو نندارتون

که څه هم زعفران په افغانستان کې تاریخي مخینه لري او له پېړیو راهیسې دلته کرل کېدل، خو په تېرو دوو لسیزو کې دې برخې ته ځانګړې پاملرنه شوې ده. پخوا به دا کښت په دودیزه بڼه ترسره کېده، خو اوس د زعفرانو تولید یوې لويې سوداګریزې بڼې ته اوښتی دی. همدا لامل دی چې هر کال هرات کې د زعفرانو کلنی نندارتون جوړ شوی خبر د نړیوالو رسنیو او سوداګرو پام ځانته اړوي. دغه پرمختګ لامل شوی چې د افغانستان زعفران په نړیواله کچه د کیفیت له مخې لومړی مقام خپل کړي.

زعفران که “سرې طلا”؟ د بیو او ارزښت تحلیل

زعفران یوازې یو مساله یا د خوند لپاره کارېدونکی توکی نه دی؛ بلکې دا یو ستر درمل هم دی. د همدې لوړ درملیز او غذایی ارزښت له کبله ورته په نړیوالو بازارونو کې “سرې طلا” (Red Gold) ویل کیږي.

په هرات کې د جوړ شوي نندارتون په څنډه کې د ورکړل شویو معلوماتو له مخې، سږکال د زعفرانو بیه د پام وړ لوړه ده. اوسمهال په افغانستان کې د یو کیلوګرام خالصو او باکیفیته زعفرانو بیه ان تر ۱۰۰ زره افغانیو پورې رسېدلې ده. دا لوړه بیه د بزګرانو لپاره لویه انګیزه ده چې د کوکنارو پر ځای د دې حلال او قانوني کښت پر لور مخه کړي.

کروندګر هیله لري چې کله هرات کې د زعفرانو کلنی نندارتون جوړ شوی وي، نو ورسره بهرني سوداګر هم وهڅول شي چې نېغ په نېغه له دوی سره قراردادونه لاسلیک کړي. ځکه چې بهر ته د زعفرانو صادرات د افغانستان د اقتصاد د ملا تیر جوړوي.

د نندارتون اغیزې پر بازارموندنه او صادراتو

د بازارموندنې کارپوهان په دې باور دي چې د نندارتونونو جوړول د محصولاتو د پلور لپاره تر ټولو غوره لاره ده. په داسې حال کې چې هرات کې د زعفرانو کلنی نندارتون جوړ شوی، تمه کیږي چې سږکال به د زعفرانو صادرات د تېرو کلونو په پرتله زیات شي.

په دې ۷۲ غرفو کې نه یوازې خام زعفران، بلکې له زعفرانو څخه جوړ شوي نور محصولات لکه چای، درمل، او عطرونه هم نندارې ته وړاندې شوي دي. دا ښیي چې افغان صنعتکاران اوس یوازې په خام پلور بسنه نه کوي، بلکې هڅه کوي د پروسس په برخه کې هم پرمختګ وکړي.

په ټوله کې، د زعفرانو لسم جشن او نندارتون د افغان بزګرانو د خواریو او هڅو پایله ده. دا چې په بریالیتوب سره هرات کې د زعفرانو کلنی نندارتون جوړ شوی، دا پیغام له ځانه سره لري چې افغانستان کولای شي د نړۍ په کچه باکیفیته زراعتي محصولات وړاندې کړي.

د مسوولینو، سوداګرو او بزګرانو ګډ کار کولای شي چې دا “سرې طلا” د افغانستان د اقتصادي ثبات ضامن کړي. هیله ده چې د دې درې ورځني نندارتون په پای کې د زعفران کارانو لپاره نوي سوداګریز فرصتونه او بهرني قراردادونه ترلاسه شي، ترڅو د هرات د دښتو دا ارغواني ګلونه د هېواد د سوکالۍ لامل شي.