که غواړئ پوه شئ چې ستاسو د بدن دفاعي سیستم څنګه کار کوي، نو دا راپور ولولئ. دلته په وینه کې د TLC بشپړ جوړښت، د هغې ډولونه، نورمال اندازه او د کمښت یا زیاتوالي لاملونه په تفصیل سره تشریح شوي دي.
TLC چې د (Total Leukocyte Count) مخفف دی، په پښتو کې ورته د سپینو حجرو مجموعي شمېر ویل کیږي. دا د وینې یوه مهمه برخه ده چې د بدن د دفاعي ځواک په توګه کار کوي. کله چې موږ ناروغه کیږو، ډاکټران معمولاً د TLC ټیسټ سپارښتنه کوي ترڅو پوه شي چې بدن له کوم ډول انفکشن یا ناروغۍ سره مبارزه کوي.
په وینه کې د TLC بشپړ جوړښت او طبي تعریف
په طبي اصطلاحاتو کې، TLC د بدن په وینه کې د سپینو حجرو (WBCs) د ټول شمېر اندازه کول دي. سپینې حجرې د هډوکي په مغز (Bone Marrow) کې جوړیږي او د وینې له لارې په ټول بدن کې ګرځي.
کله چې موږ په وینه کې د TLC بشپړ جوړښت څېړو، نو پوهیږو چې د دې اصلي دنده د باکتریا، ویروسونو او نورو میکروبونو پر وړاندې مبارزه ده. په یو روغ بالغ انسان کې د TLC نورماله اندازه په یوه مایکرو لیټر وینه کې د ۴۰۰۰ څخه تر ۱۱۰۰۰ حجرو پورې وي. د دې شمېرې بدلون (کمېدل یا ډېرېدل) د ناروغۍ نښه ده.
په وینه کې د TLC بشپړ جوړښت او د حجرو پنځه ډولونه
سپینې حجرې یا Leukocytes یوازې یو ډول نه دي، بلکې پنځه اصلي ډولونه لري چې هر یو یې ځانګړې دنده ترسره کوي. د دې لپاره چې په وینه کې د TLC بشپړ جوړښت باندې سم پوه شو، باید دا پنځه ډولونه وپیژنو:
۱. نیوټروفیلونه (Neutrophils):
فیصدي: ۴۰-۶۰٪
دنده: دا تر ټولو ډېرې موندل کیدونکې حجرې دي. دوی د باکتریايي او فنجي انفکشنونو پر وړاندې لومړی دفاعي کرښه جوړوي.
۲. لیمفوسایټونه (Lymphocytes):
فیصدي: ۲۰-۴۰٪
دنده: دا حجرې د انټي باډي (Antibodies) په جوړولو کې مرسته کوي او د معافیت سیسټم لپاره خورا مهمې دي. دوی په دوه ډولونو (B-cells او T-cells) ویشل شوي دي.
۳. مونوسایټونه (Monocytes):
فیصدي: ۲-۸٪
دنده: دا لویې حجرې دي چې د مړو حجرو او بهرنیو ذراتو په خوړلو او له منځه وړلو کې مرسته کوي.
۴. ایوسینوفیلونه (Eosinophils):
فیصدي: ۱-۶٪
دنده: دا حجرې د پرازیتي ناروغیو او حساسیت (Allergy) په وړاندې مبارزه کوي.
۵. بازوفیلونه (Basophils):
فیصدي: ۰.۵-۱٪
دنده: دا د حساسیت یا الرژي په وخت کې ځانګړي مواد لکه هسټامین (Histamine) خوشې کوي او د التهاب ضد غبرګون ښيي.
په انسانانو کې د TLC رول او اهمیت
د TLC ټیسټ یوازې د شمېر لپاره نه دی، بلکې دا د یو کس د عمومي روغتیا حالت بیانوي:
د انفکشن نښه: د TLC لوړېدل ښيي چې بدن له یوې ناروغۍ سره په جګړه بوخت دی.
د معافیت سیسټم څارنه: دا معلوموي چې ستاسو دفاعي سیسټم څومره پیاوړی دی.
د وینې د ناروغیو تشخیص: لکه لیوکیمیا (د وینې سرطان) یا لیمفوما.
د التهاب ارزونه: د مفصلونو د درد (Arthritis) او نورو التهابي ناروغیو شدت معلوموي.
ولې د TLC کچه ټیټیږي یا لوړیږي؟
د ټیټ TLC (Leukopenia) لاملونه:
د هډوکي د مغز ستونزې یا ناروغۍ.
د سرطان درمل (Chemotherapy) یا ځینې نور درمل.
د ځیګر یا توري (Spleen) ناروغۍ.
سخت باکتریايي او ویروسي انفکشنونه.
د اتوماتیک معافیت ناروغۍ لکه Lupus.
د لوړ TLC (Leukocytosis) لاملونه:
الرژي یا شدید التهاب.
سګرټ څکول.
د توري (Spleen) عملیات او لرې کول.
د ځینو درملو کارول لکه سټیرایډونه (Corticosteroids).
د وینې سرطان (Leukaemia).
د نسجونو زیان او باکتریايي ناروغۍ.
د TLC معلومولو لپاره ټیسټونه
ډاکټران د لاندې ټیسټونو له لارې په وینه کې د TLC کچه معلوموي:
CBC (Complete Blood Count): دا تر ټولو عام ټیسټ دی چې د وینې ټولې اجزاوې پکې معلومیږي.
Automated Cell Counters: د پرمختللو ماشینونو په واسطه دقیق شمېر معلومول.
Manual Differential Count: د مایکروسکوپ له لارې د وینې د نمونې کتنه.
پایله دا چې TLC ستاسو د روغتیا هنداره ده. که په دې کې کوم بدلون راځي، دا د دې نښه ده چې په بدن کې مو څه ستونزه شته او باید له ډاکټر سره مشوره وکړئ.
