ساینس او ټېکنالوژي

سونامي، زلزلې، او سخت ژمی؛ د ځمکې سره د استرایډ د ټکر احتمالي پایلې

اړوند خبرونه:

داسې مخلوقات او تمدونونه شته چې کېدای شي انسانان ورسره اړیکه ونیولی شي

په زړه پورې کاینات؛ جیمز ویب د یوه لرې ستوري ښکلا ښيي

د “بنو“، په نوم سیاره‌ګۍ، چې ځمکې ته د نژدې کوچنیو سیارو په ډله کې شمېرل کېږي، په هرو شپږو کلونو کې یو ځل د ځمکې تر ټولو نژدې نقطې ته رسېږي. دا مهال، بنو له ځمکې څخه شاوخوا ۲۹۹ زره کیلومتره واټن لري.

د ځمکې سره د بنو د احتمالي ټکر په اړه اندېښنې

سره له دې، ساینسپوهان وایي چې دا سیاره‌ګۍ کېدای شي په راتلونکي کې زموږ کُرې ته لا زیاته رانژدې شي. د محاسبو له مخې، د ۲۱۸۲ کال د سپتمبر په میاشت کې له ځمکې سره د دې کوچنۍ سیارې د ټکر احتمال شته.

د نویو کمپیوټري ماډلونو پر بنسټ، که یوه سیاره‌ګۍ د ۵۰۰ مترو قطر ولري، لکه بنو، له ځمکې سره د ټکرېدو په صورت کې پراخ ویجاړی رامنځته کولی شي.

د دې سیاه‌ګۍ د ټکر احتمالي اغېزې

پر هغه ویجاړي سربېره، چې په مستقیم ډول یې پېښوي، داسې ټکر به له ۱۰۰ څخه تر ۴۰۰ میلیون ټنو پورې دوړې د ځمکې فضا ته پورته کړي. دا دوړې به له درې څخه تر څلورو کلونو پورې د ځمکې هوا، د اتموسفیر کیمیاوي ترکیب، او د نړیوال فوتوسنتیز بهیر ګډوډ کړي.

د جنوبي کوریا د پوسان پوهنتون د اقلیم فزیکي مرکز څېړونکی ډاکټر لان دای، چې د دې څېړنې مشري یې کړې، وایي:

“د لمر د رڼا کمښت، چې د دوړو له امله رامنځته کېږي، په نړیواله کچه یو ‘اغېزمن ژمی’ (Impact Winter) رامنځته کوي. دا به د تودوخې د کمېدو، د باران د کچې د ټیټېدو، او د ځمکې پر سطح د اقلیمي بدلونونو سبب شي.”

احتمالي اقلیمي بدلونونه

که داسي وشي، یعني دا لویه تیږه پر مځکه ولګېږي، د ځمکې د سطحې اوسطه تودوخه به د سانتي ګراد شاوخوا ۴ درجې راټیټه شي.

بارانونه به ۱۵٪ کم شي، او د نباتاتو د فوتوسنتیز کچه به له ۲۰٪ څخه تر ۳۰٪ پورې کمه شي.

ساینسپوهان خبرداری ورکوي چې د اوزون پرده به هم ۳۲٪ تخریب شي، ځکه چې دوړې د لمر تودوخه جذبوي، او دا به د ځمکې سطحه د زیات الټراوایلیټ (UV) وړانګو ته لوڅه پرېږدي.

افغان سالار

افغان سالار افغان سالار د لومړي لاس او کره معلومات تر تاسو درسوي. افغان سالار به تاسو ته د سیاست، ادب او کلتور، اقتصاد، روغتیا، سپورټ او نور په زړه پورې مطالب برابر او تر نورو به یې چټک درته وړاندې کوي.

اړوند خبرونه

ځواب دلته پرېږدئ

ستاسو برېښناليک به نه خپريږي. غوښتى ځایونه په نښه شوي *

Back to top button