د تازه راپورونو له مخې، له ایران او پاکستان څخه د افغان کډوالو د جبري ایستلو لړۍ ګړندۍ شوې ده. یوازې پرون د ۴۵۹۱ افغان کډوالو په ګډون سلګونه کورنۍ د تورخم او سپین بولدک له لارې هېواد ته راستنې شوې. د ملګرو ملتونو د راپور او د کډوالو د وضعیت بشپړ جزیات دلته ولولئ.
د افغانستان د ګاونډیو هېوادونو، په ځانګړي ډول ایران او پاکستان لخوا د افغان کډوالو د جبري ایستلو لړۍ لا هم په شدت سره دوام لري. تاند ویبپاڼې راپور ورکړی چې د پنجشنبې په ورځ (د لیندۍ ۲۷مه) خپرو شویو شمېرو ښودلې چې یوازې د تېرې ورځې (چهارشنبې) په اوږدو کې زرګونه افغانان هېواد ته راستانه شوي دي. دا په داسې حال کې ده چې د ژمي په رارسېدو سره د افغان کډوالو ستونزې څو چنده زیاتې شوې دي او نړیوال بنسټونه د بشري ناورین خبرداری ورکوي. په دې راپور کې د راستنېدونکو دقیق شمېر، د ملګرو ملتونو موندنې او له کډوالو سره د شویو مرستو جزیات لوستلی شئ.
له ګاونډیو هېوادونو د افغان کډوالو د راستنېدو تازه شمېرې
د کډوالو ستونزو ته د رسېدنې په برخه کې د طالبانو د حکومت لخوا ټاکل شوي کمېسیون ویلي، چې یوازې پرون چهارشنبه له بېلابېلو لارو ۸۶۳ کورنۍ هېواد ته راستنې شوې دي. د دغو راستنو شویو افغان کډوالو د غړو ټول شمېر ۴ زره ۵۹۱ کسانو ته رسیږي.
دغه کمېسیون زیاته کړې چې یاد افغان کډوال د هېواد له مهمو سرحدي بندرونو لکه تورخم، سپین بولدک، د نیمروز بهرامچې، د ورېښمو پل او د هرات اسلام کلا له لارې هېواد ته داخل شوي دي. دا شمېرې ښيي چې له دواړو ګاونډیو هېوادونو (ایران او پاکستان) څخه د افغان کډوالو د را ایستلو فشار لا هم پر خپل ځای دی.
له راستنېدونکو افغان کډوالو سره مرستې او لېږد
په راپور کې راغلي چې حکومت د راستنېدونکو افغان کډوالو د ځای پر ځای کولو او خپلو سیمو ته د رسولو لپاره هڅې پیل کړي دي. د رسمي معلوماتو له مخې، تېره ورځ ۱۱۳۱ کورنۍ په وړیا ډول د نقلیه وسایلو په مرسته خپلو اصلي سیمو او ولایتونو ته لېږدول شوې دي.
همدارنګه، له سلګونو راستنېدونکو کورنیو سره د لومړنیو اړتیاوو د پوره کولو په موخه بېلابېلې نغدي او غیر خوراکي مرستې هم شوې دي. خو د راستنېدونکو افغان کډوالو لوړ شمېر ته په کتو، د لا زیاتو بشري مرستو اړتیا لیدل کیږي.
د ملګرو ملتونو راپور او د افغان کډوالو وضعیت
د افغان کډوالو د جبري ایستلو موضوع یوازې د وروستیو ورځو خبره نه ده. له تېرو څلورو کلونو راهیسې له ایران او پاکستان څخه د کډوالو را ایستل په بېسارې توګه زیات شوي دي. د ملګرو ملتونو د تازه خپاره شوي راپور له مخې، یوازې په روان کال کې له ګاونډیو هېوادونو څخه نږدې دوه میلیونه افغان کډوال هېواد ته راستانه شوي دي.
دا ارقام د افغانستان په داخل کې پر شته سرچینو او اقتصاد بوج زیاتوي، ځکه چې ډېری راستانه شوي کسان سرپناه او د کار زمینه نلري.
د ګاونډیو هېوادونو دریځ او د کډوالو راتلونکی
که څه هم له ایران او پاکستان څخه د افغان کډوالو ډله ییز او جبري را ایستل د بشري حقونو د بنسټونو او نړیوالې ټولنې له سختو غبرګونونو سره مخ شوي، خو د یادو هېوادونو چارواکو په خپل دریځ ټینګار کړی دی. دوی په ډاګه ویلي چې ټول هغه افغان کډوال به له خپلې خاورې وباسي چې قانوني اسناد نلري. د دې وضعیت دوام د میلیونونو انسانانو ژوند له ناڅرګند برخلیک سره مخ کړی دی.
