اړوند خبرونه:
د طالبانو اعلامیه: د هند او پاکستان تر منځ زیاتېدونکی کړکېچ د اندېښنې وړ دی
هند پر پاکستان د «سندور» عملیات پیل او ۹ سیمې یې په نښه کړي
کشمیر کې د تاوتریخوالي له امله، له هند سره د افغانستان سوداګري په ټپه ودرېده
اسلام اباد: “هند به په راتلونکو څو ساعتونو کې پر پاکستان برید وکړي”
امیر خان متقي وايي، رسمیت پېژندنه د فشار په توګه کارول کېږي
د طالبانو د سرپرست حکومت د بهرنیو چارو وزیر، امیر خان متقي، د ۲۰۲۵ کال د اکتوبر په ۹ مه د یوې اونۍ لپاره هند ته ورسېده. دا د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې په کابل د طالبانو له واکمنیدو وروسته هند ته د طالبانو د کابینې د یوه وزیر په کچه لومړنی رسمي سفر دی. د ملګرو ملتونو امنیت شورا د طالبانو پر بندیزونو کمیټې لخوا د سفر د بندیز لنډمهالي لرې کولو یوه ځانګړې معافیت له دې سفر سره مرسته وکړه، چې د هند او طالبانو ترمنځ د اړیکو په بیا رغولو کې یو مهم پړاو په نښه کوي.
د سفر شالید او اهمیت
د هندوستان ټایمز د راپور له مخې، د ملګرو ملتونو د بندیزونو معافیت: د متقي پر سفر د بندیز لرې کول، چې د ملګرو ملتونو امنیت شورا د طالبانو پر بندیزونو کمیټې لخوا د سپتمبر په ۳۰ مه تصویب شو، د دې سفر اساسي زمینه برابره کړه. متقي په ۲۰۰۱ کال کې د سفر بندیز، د شتمنیو کنګل کول او د وسلو بندیز په شمول د ملګرو ملتونو د بندیزونو لاندې و. د پاکستان په مشرۍ د دې کمیټې لخوا د دې بندیزونو لنډمهالې لرې کول، د طالبانو سره د سیمه ایزو او نړیوالو تعاملاتو لپاره د یوې نوې کړکۍ پرانیستل په ګوته کوي.
د پالیسۍ بیا کتنه: که څه هم هند تر اوسه د طالبانو حکومت په رسمي توګه په رسمیت نه دی پیژندلی، خو دا لوړ پوړی تعامل د افغانستان په اړه د هند په پالیسۍ کې عملي بیا تنظیم منعکس کوي. دا په ډاګه کوي چې هند چمتو دی چې د افغانستان اوسني وضعیت ته په پام سره له طالبانو سره په عملي توګه ښکیل شي.
سیمه ایز او نړیوال پیغام: دا سفر د طالبانو د حکومت لپاره یو مهم دیپلوماتیک پرمختګ دی، چې هڅه کوي نړیوال مشروعیت ترلاسه کړي. دا سیمې او نړۍ ته دا پیغام هم لیږي چې هند، د یو لوی سیمه ایز ځواک په توګه، د افغانستان سره د تعامل لپاره د لارو په لټه کې دی، حتی د طالبانو تر واک لاندې.
د متقي د سفر اجنډا
د دوه اړخیزو اړیکو او سیمه ایزو مسلو په اړه خبرې اترې: د هند د بهرنیو چارو وزارت ویاند، رنڌیر جیسوال، د متقي په راتګ د تود هرکلي ترڅنګ وویل چې دوی هیله لري چې له هغه سره د دوه اړخیزو اړیکو او سیمه ایزو مسلو په اړه خبرې اترې وکړي. دا په ډاګه کوي چې اجنډا به د پراخو موضوعاتو په اړه وي، چې له سیاسي مسلو څخه تر اقتصادي همکاریو پورې شامل وي.
د بیجینګ تر درې اړخیزې ناستې وروسته د هند او طالبانو د اړیکو راتلونکی
د بهرنیو چارو وزیر اېس جی شنکر او د ملي امنیت سلاکار اجیت دووال سره کتنې: تمه کیږي چې متقي به د خپل شپږ ورځني سفر په اوږدو کې د بهرنیو چارو وزیر اېس جی شنکر او د ملي امنیت سلاکار اجیت دووال سره پراخې خبرې اترې وکړي. دا کتنې د هند د امنیتي او بهرنیو پالیسیو په جوړولو کې د افغانستان د اهمیت منعکس کوي.
د دارالعلوم دیوبند مدرسې او تاج محل لیدنه: د سیاسي او دیپلوماتیکو لیدنو ترڅنګ، متقي به د دارالعلوم دیوبند مدرسې او تاج محل هم وګوري. دا لیدنې کیدای شي د کلتوري او مذهبي اړیکو یو اړخ ولري او یا هم د طالبانو لپاره د یوه نرم انځور وړاندې کولو هڅه وي.
د سوداګریزو ډلو او په هند کې د افغان ټولنې له غړو سره کتنې: متقي به د خپلې اوسیدنې پر مهال له سوداګریزو ډلو او په هند کې د افغان ټولنې له غړو سره هم وګوري. دا په ډاګه کوي چې طالبان د افغانستان د اقتصادي پراختیا او په بهر کې میشتو افغانانو سره د اړیکو د پیاوړتیا لیوالتیا لري.
پخوانۍ اړیکې: دا لومړی ځل نه دی چې متقي له هندي چارواکو سره تعامل کوي. د روان کال په می میاشت کې، د بهرنیو چارو وزیر جی شنکر ویلي وو چې هغه له متقي سره “ښه خبرې” کړې وې، او د کشمیر په پاهلګام کې د اپریل ۲۲ مې د ترهګریز برید د غندلو په خاطر یې د متقي ستاینه کړې وه. دا پخوانۍ اړیکې د هند او طالبانو ترمنځ د مخ پر ودې غیر رسمي چینلونو شتون په ګوته کوي.
د امیر خان متقي هند ته سفر د سیمه ایزې او نړیوالې دیپلوماسۍ په برخه کې یو مهم پرمختګ دی. دا نه یوازې د طالبانو لپاره د نړیوال مشروعیت په لټه کې یو فرصت دی، بلکې د هند لپاره هم فرصت دی چې په افغانستان کې خپلې ستراتیژیکې ګټې خوندي کړي او د دې هیواد په راتلونکي کې رغنده رول ولوبوي. که څه هم هند تر اوسه د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پیژندلی، خو دا لوړ پوړی تعامل د سیمې په سیاسي منظره کې د عملي دیپلوماسۍ او نوو پرانیستل شویو امکاناتو نښه ده. د دې سفر پایلې به بې له شکه د افغانستان او سیمې د راتلونکي اړیکو لپاره لار پرانیزي.
