د پروژې په مدیریت کې بریا د دقیق پلان او د فعالیتونو د څارنې په سیستم پورې اړه لري. د منطقي چوکاټ طریقه او د پروژې راپور قالب یو له هغو پرمختللو وسایلو څخه دی چې د “پورته څخه ښکته” او “ښکته څخه پورته” تګلارې په ډېر مهارت سره یوځای کوي. دا طریقه د پروژې د فعالیتونو د پیژندلو لپاره کلاسیک یا “آبشار” (Waterfall) میتود له یوې دقیقې ارزونې سره نښلوي ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې د فعالیتونو لیست بشپړ او جامع دی.
د منطقي چوکاټ طریقه او د پروژې راپور قالب جوړښت او اووه اصلي برخې
کله چې د پروژې د مدیریت خبره کیږي، نو د منطقي چوکاټ طریقه او د پروژې راپور قالب د یو ماتریس په بڼه کار کوي چې اووه اصلي او متقابلې برخې لري. د دې برخو هدف دا دی چې د پروژې د سم تطبیق لپاره لاندې کلیدي پوښتنې ځواب شي:
مقصود (Goal): موږ د کومو وروستیو پایلو تمه لرو؟
هدف (Objective): ولې موږ دا کار کوو؟ (د پروژې اصلي لامل).
محصولات/پایلې (Outputs): کوم شیان به تحویل کوو؟ (ملموسې پایلې).
فعالیتونه (Activities): د پایلو د وړاندې کولو لپاره به څه کوو؟
د لاسته راوړنې شاخصونه (Indicators): څنګه به پوه شو چې موږ بریالي شوي یو؟
د تایید وسایل (Means of Verification): خپل راپور شوي پایلې به څنګه وڅېړو او تایید به یې کړو؟
خطرونه او فرضیې (Risks and Assumptions): د پروژې جوړښت پر کومو انګېرنو ولاړ دی او د ناکامۍ خطر یې څه دی؟
د منطقي چوکاټ طریقه او د پروژې راپور قالب د کارولو پنځه ګوني پړاوونه
د دې لپاره چې له دې سیستم څخه اغېزمنه ګټه واخیستل شي، د وضعیت تر دقیق تحلیل وروسته باید لاندې مرحلې د اړونده ذینفعانو (Stakeholders) په مشوره ترسره شي. دا کار ستاسو تحلیل تر هغه ډېر پیاوړی کوي چې یوازې یې ترسره کوئ.
۱. لومړی پړاو: د پایلو او فعالیتونو پیژندنه (د پروژې لنډیز)
لومړی ګام د ماغزو طوفان (Brainstorming) دی. د پروژې له مقصود او هدف څخه پیل وکړئ او له هغه ځایه د اړتیا وړ محصولات او فعالیتونه مشخص کړئ. دا د “پورته څخه ښکته” تګلاره ده.
۲. دویم پړاو: د عمودي منطق ارزونه
په دې مرحله کې د منطقي چوکاټ طریقه او د پروژې راپور قالب د “ښکته څخه پورته” تګلارې له مخې ارزول کیږي. دلته د “که / نو بیا” (If/Then) منطق وکاروئ:
که فعالیتونه بشپړ شي، نو بیا محصولات رامنځته کیږي؟
که محصولات ترلاسه شي، نو بیا د پروژې هدف پوره کیږي؟
که هدف پوره شي، نو بیا اصلي مقصود ترلاسه کیږي؟
دا پروسه ډاډ ورکوي چې ستاسو پلان منطقي تړاو لري.
۳. درېیم پړاو: د خطرونو او فرضیو ټاکل
هیڅ پروژه په خلا کې نه وي. ډېر بهرني عوامل شته چې پروژه له مسیر څخه اړولی شي. د پروژې په هر سطح کې هغه فرضیې مشخص کړئ چې باید شتون ولري ترڅو پروژه مخکې لاړه شي. له ځانه وپوښتئ: “کوم شرایط باید موجود وي چې پروژه د پلان مطابق پیل او دوام وکړي؟”
۴. څلورم پړاو: د خطرونو او فرضیو منطق تاییدول
کله چې مو خطرونه وپیژندل، د هغوی منطق د “که / او / نو بیا” فارمول له مخې وڅارئ:
که فعالیت ترسره شي او فرضیې سمې وي، نو پایله ترلاسه کیږي.
دلته باید وکتل شي چې آیا خطرونه دومره لوی دي چې پروژه ګواښي؟ که خطر د مدیریت وړ نه وي، د پروژې پر بیا ډیزاین غور وکړئ.
۵. پنځم پړاو: د لاسته راوړنو شاخصونه او د تایید وسایل
په وروستي پړاو کې د پرمختګ د څارنې لپاره شاخصونه وټاکئ. یو ښه شاخص باید لاندې ځانګړتیاوې ولري:
معتبر: باید هغه څه اندازه کړي چې هدف وي.
د باور وړ: اندازه ګیري باید د وخت په تېرېدو ثابته وي.
حساس: باید بدلونونو ته چټک ځواب ووایي.
ساده: د معلوماتو راټولول باید اسانه وي.
ګتور: د پرېکړې کولو لپاره باید معلومات ورکړي.
مقرون په صرفه: د معلوماتو راټولول باید له مالي او زماني پلوه ارزان وي.
