اړوند خبرونه:
هند پر پاکستان د «سندور» عملیات پیل او ۹ سیمې یې په نښه کړي
کشمیر کې د تاوتریخوالي له امله، له هند سره د افغانستان سوداګري په ټپه ودرېده
اسلام اباد: “هند به په راتلونکو څو ساعتونو کې پر پاکستان برید وکړي”
د افغانستان لپاره د امریکا پخواني ځانګړي استازي زلمي خلیلزاد ویلي چې نن ورځ د پاکستان لپاره یوه خواشینونکې او تاریخي شېبه ده. نوموړي دغه څرګندونې د پاکستان د پارلمان لخوا یوې نوي طرحې تایید ته، چې د انتقادونو له مخې د پوځ واکونه پکې زیات شوي، پر خپله ایکسپاڼه وکړې. خلیلزاد زیاته کړې چې پاکستان پر خپلې نیمبند دیموکراسۍ هم برید وکړ، او دې کار د هېواد سیاسي بهیر نوره هم مغشوشه کړ.
د پاکستان د پارلمان نوی تصویب شوی قانون له سیاسي پلوه جنجالي بلل شوی او د منتقدینو په وینا د پوځ نفوذ نوره هم زیاتوي. تر دې بریده، لا هم د طرحې ټول جزیات رسنیو ته افشا شوي نهدي، خو سیاسي استخباراتو او مدني مشرانو جدي اندېښنې ښکاره کړي. د پارلمان له دې اقدام سمدستي وروسته، د ټول هېواد پر سیاسي او امنیتي ثبات د واضحو اغېزو خبرداری ورکړل شوی.
د پاکستان ناوړه وضعیت او د پارلمان پرېکړه
پاکستان په دې وروستیو کې له بېساري سیاسي، امنیتي او اقتصادي ستونزو سره مخ دی. د سیاسي شخړو، ناامنیو، دیموکراسۍ پر ضد فشارونو او اقتصادي کمزورتیاوو ټولیز بار د هېواد رهبران له ستر چیلنج سره مخامخ کړی. د شنونکو له نظره، اوسنی حکومت نه یوازې د پارلمان، بلکې د پوځ د ډېرو واکونو تر سیوري لاندې راغلی او ملکي واکمني یې ضعیفه شوې ده.
په همدې حال کې، د افغانستان او پاکستان اړیکو کې بېسارې ترینګلتیا رامنځته شوې ده. د افغانستان د حاکمو طالبانو حکومت اعلان وکړ چې له پاکستان سره یې ټول سوداګريز فعالیتونه، رسمي او غیررسمي تجارت، لغوه کړی او نور به هېڅ ډول سوداګریزې چارې د پاکستان له لارې ونهشي. دا پرېکړه نه یوازې د پولې پر دواړو خواوو د سوداګرۍ او لېږد چارو لپاره جدي خنډونه جوړوي، بلکې د سیمې عمومي اقتصاد ته هم پراخ زیان رسوي.
د طالبانو دا تصمیم د سیاسي او امنیتي تاوتریخوالي، د تورخم او سپینبولدک لارو تړل کېدو، او د دواړو هېوادونو ترمنځ د عایداتو او فرصتونو د کمېدو له امله نیول شوی دی. اقتصادي کارپوهان باور لري چې دا به نه یوازې د افغانستان او پاکستان بازارونه بلکې د منځنۍ آسیا سیمې صادرات او واردات هم متاثره کړي.
زلمی خلیلزاد او جنجالي پرېکړه
پاکستان ته د طالبانو له تازه پرېکړې او د پارلمان د جنجالي قانون تصویب وروسته، سیاسی تحلیلګران دغه ورځ د پاکستان د دیموکراسۍ، اقتصادي ثبات او سیمهییز تجارت لپاره “خواشینوونکې” بولي. د زلمي خلیلزاد له نظره، دا وضعیت باید د پاکستان لپاره د بیا ارزونې، اصلاحاتو او ملکي دیموکراتیک پروسو د قوي کولو یوه سخته زنګ وي.
په پای کې، د دواړو ګاونډیو هېوادونو د خلکو ترمنځ نوي اقتصادي، امنیتي او سیاسي فشارونه او نه ختمیدونکي ترینګلتیاوې د سیمې د سوکالۍ مخنیوی کوي. سیمهییز اورس وېروي چې که دا کړکېچ همداسې دوام ومومي، د ټولې سیمې ثبات له جدي ګواښونو سره مخ کېدای شي.
افغانستان کې د طالبانو واکمن حکومت وروسته له هغې له پاکستان سره د نه تجارت کولو پرېکړه وکړه، چې اسلام اباد څو څو ځله د افغانستان د مېوو د سیزن په وخت کې پر دغه هېواد لارې وتړلې.
له کلونو راهیسې پاکستان هڅه کوي چې د افغانستان د مېوو په وخت کې پر دغه هېواد خپلې تجارتي لارې تړي.
افغانان هم له طالبانو غواړي چې د پاکستان پر وړاندې باید پرېکړی دریځ غوره کړي تر څو افغانستان خپلواک او په خپلو پښو ودرېږي.
د تورخم، سپین بولد او غلام خان بندر په تړل کېدو سره افغان تجاراتو میلیونونه ډالره تاوان کړی دی. دغه ستونزه زموږ بازګران هم هر کال ګالي.
