اړوند خبرونه:
افغان ښځې له طالبانو د دوی پر زدهکړو او کار د محدودیتونو ختمول غواړي
طالبان افغانستان کې ښځې له کار او زده کړو منع کوي، خو بهر کې له نیم لوڅو سره انځورونه اخلي
رینا امیري وايي چې طالبان بیاد د ښځو پر وړاندې ناوړه چلند ځواب ووايي
د طالبانو حکومت د ښځو د اقتصادي فعالیتونو د محدودولو په لړ کې یو نوی ګام پورته کړی دی. دوی د پټو ښځینه ښکلا مرکزونو (ارایشګاوو) پر وړاندې د مبارزې امر صادر کړی دی، چې دا د افغان مېرمنو لپاره د عاید وروستۍ دروازې د تړلو په مانا ده.
د یوې بشپړې اقتصادي برخې ړنګول
په اګست ۲۰۲۳ کې، طالبانو په رسمي توګه په ټول افغانستان کې د ښځینه ښکلا ټول مرکزونه وتړل. د دې پرېکړې له امله په یوځل ۱۲ زره کاروبارونه وتړل شول او تر ۵۰ زرو ډېرو ښځو خپلې دندې له لاسه ورکړې. دا یوازې د دندو له لاسه ورکول نه وو، بلکې د یوې بشپړې اقتصادي برخې ړنګول وو چې مشري یې ښځو کوله.
د مجبوریت کیسه: پټ فعالیت
د رسمي بندیز سره سره، ډېری ښځو د خپلو کورنیو د نفقې لپاره په پټه توګه خپلو کارونو ته دوام ورکړ. لکه څنګه چې یوه ۳۸ کلنه ښځه چې د دریو ماشومانو مور ده وايي، “له دې پرته مې بله هیڅ چاره نه درلوده. دا زما د کورنۍ لپاره د عاید یوازینۍ لار ده.” د دې ښځې کیسه د زرګونو نورو هغو ښځو استازیتوب کوي چې د بېکارۍ او اقتصادي ناتوانۍ له امله دې ته اړ شوې چې په پټه او له خطر سره مخ خپل کار ته دوام ورکړي. د دوی لپاره دا کار د ښکلا نه، بلکې د ژوندي پاتې کېدو یوه وسیله ده.
نوی فشار او د ټولنیز کنټرول وسیله
اوس طالبانو د دې پټو مرکزونو د له منځه وړلو لپاره یو نوی میکانیزم جوړ کړی دی. دوی له سیمه ییزو مشرانو او سپین ږیرو غوښتي چې دغه مرکزونه په نښه کړي او د هغوی هویت “امر بالمعروف” پولیسو ته وسپاري. دا اقدام نه یوازې د ښځو پر وړاندې یو مستقیم ګواښ دی، بلکې د ټولنیز کنټرول یوه نوې او خطرناکه وسیله هم ده چې په ټولنه کې به بې باوري او وېره نوره هم زیاته کړي.
د پرېکړې ژور زیانونه
دا پرېکړه د افغان ښځو پر ژوند څو اړخیزه منفي اغېزې لري. لومړی، دا د ښځو اقتصادي خپلواکي په بشپړه توګه له منځه وړي او هغوی په بشپړه توګه په نارینه وو متکي کوي. دوهم، دا پرېکړه هغه کورنۍ له سختې لوږې او بېوزلۍ سره مخ کوي چې مشري یې ښځې کوي. درېیم، دا کار د ښځو ټولنیز حضور له منځه وړي او هغوی په کورونو کې بندېدو ته اړ باسي.
په پایله کې، د ښځینه ښکلا مرکزونو پر وړاندې د طالبانو دا اقدام یوازې د یو کاروبار بندول نه دي. دا د افغان ټولنې څخه د ښځو د سیستماتیک حذفولو د هڅو یوه برخه ده چې اوږد مهاله ټولنیز او اقتصادي زیانونه به له ځانه سره ولري.
