د ګارډین ورځپاڼې په یوه راپور کې ویلي چې د طالبانو د بیارغونې پروګرام له امله په زرګونو خلک بې کوره شوي دي
د ګارډین ورځپاڼې په یوه څېړنیز راپور کې راغلي، چې د طالبانو لهخوا د کابل د عصري کولو په پلمه زرګونه کسان زیانمن شوي.
دغې ورځپاڼې په خپل راپور کې لیکلي، چې د طالبانو لهخوا د زرګونو کورونو ویجاړول «توکمیزه انګېزه» لري.
د ګارډین ورځپاڼې د راپور له مخې، درې کاله وړاندې کله چې طالبان واک ته ورسېدل سمدستي یې په کابل کې د بیارغونې پراخ کمپاین پیل کړ، دوی ادعا وکړه چې د افغانستان د تاریخي پلازمینې عصري کولو ته اړتیا ده.
ګارډین ورځپاڼې په خپل راپور کې لیکلي، چې د سپوږمکۍ، د ټولنیزو رسنیو انځورونو او د شاهدانو په کارولو سره، د دوی پلټنې ښیي چې د افغانستان په پلازمینه کې کورونه ویجاړ شوي او په زرګونه کسان بې کوره شوي دي.
د سپوږمکۍ تحلیل
د سپوږمکۍ تحلیل ښیي، چې د ښار ۱،۵۶ کیلومتره مربع ځمکه (۳۸۵ جریبه) د ۲۰۲۱ کال له اګسټ څخه بیا د ۲۰۲۴ کال تر اګسټ میاشتې پورې ټولې ودانۍ او هرڅه صاف کړل شوي دي.
د ګارډین ورځپاڼې څېړنه ښيي، چې د طالبانو له لوري د ودانیو له منځه وړل «توکمیزه انګېزه» لري.
د سپوږمکۍ د تحلیل له مخې، د کابل په شپږو ناحیو کې ۵۰۰۰۰ متره مربع (۱۲جریبه) د استوګنې ملکیتونه ویجاړ شوي دي.
د راپور له مخې، په دغو شپږو ناحیو کې چې د عامو خلکو ملکیتونه په کې ویجاړ شوي دي، درې یې د هزاره توکمو او دوه یې تاجیک مېشتې سیمې دي.
د راپور له مخې، د استوګنې د ملکیتونو د ویجاړولو په دغه بهیر کې تر ټوله زیانمنه شوې سیمه کې ۱۳ ناحیه ده او په دغه سیمه کې اکثریت هزاره ټبري اوسېږي.
نور ولولئ: د ملي تدارکاتو کمیسیون: “د ۸میلیارده افغانیو په ارزښت ۲۵ قراردادونه منظور شوي”
نور ولولئ: متقي وايي، افغانستان به د ترانزیټ له پلوه د وصل مرکز وي
په دغه راپور کې د «نا رسمي مېشت ځایونو» په اړه هم څېړنې شوې دي.
په راپور کې ویل شوي، چې د جګړې او اقلیمي بدلون له امله د بېځایه شویو کسانو استوګنې په دومره وحشت له منځه وړل شوي، چې د طالبانو لهخوا د استوګنو د ویجاړولو پر مهال د خلکو د ټپي کېدو او وژل کېدو راپورونه هم ورکړل شوي دي.
د دوو سیمو اوسېدونکي ادعا کوي، چې کورونه یې په داسې حال کې ویجاړ شوي چې د کورنۍ غړي یې په کور کې دننه وو.
د کابل ښار د ۲۲مې ناحیي څخه د شړل شوې کورنۍ غړي ادعا کوي، چې یو څلور کلن ماشوم او ۱۵ کلن ځوان یې د کور د ویجاړولو پر مهال وژل شوي دي.
د دغې سیمې یو اوسېدونکي چې له پاکستانه د بې ځایه کېدو وروسته د یوې لسیزې راهیسې دلته اوسېږي وویل:« ښځو، ماشومانو او بوډاګانو دوی ته زارۍ کولې چې د یوې سرپناه تر لاسه کېدو د دوی مېنه مه ویجاړوئ؛ خو طالبانو زمو غږ وا نه ورېد.»
دغه کس ادعا کړې، چې د اوړي په ګرمۍ کې يې د کور له ورانېدو وروسته د سرپناه د نشتوالي له امله يې ځوانه خورزه هم مړه شوې ده.
په راپور کې ویل شوي، هغو کسانو چې د طالبانو لهخوا د دوی د سرپناه د ویجاړېدو پر مهال عکس او ویډیو اخیستل د طالبانو له لوري وهل شوي، ډبول شوي دي.
طالبانو د ۲۰۲۴ کال په اګسټ میاشت کې د کابل ښار په شمال کې د غیر نقشه استوګنیزو سیمو د ویجاړولو انځورونه پر ټولنیزو رسنیو خپاره کړل، چې د بلډوزرو په وسیله یې سیمه پاکوله.
د سیمې اوسېدونکي د دغه ویجاړۍ او نا امیدۍ د صحنو په بیان سره وویل:« دا یوه داسې صحنه وه، لکه په هرات کې چې زلزله وشوه او سلګونه کسان یې ووژل.»
د دغې سیمې یو عیني شاهد وايي:« زما د ورور زوی راغی او چیغې یې کړې، چې مور او ورور یې په کور کې دننه دي او بلډوزر ورباندې کور نړوي.»
ویل کېږي، چې د سړکونو د جوړولو او پراخولو په موخه د استوګنې ډېرې سیمې ویجاړېږي.
د ښاري پلان جوړونکي انجنیر فخرالله سروري چې له پخواني افغان حکومت سره یې کار کړی دی ګارډین ته وویل:« ډېری دغه پلانونه د پخواني حکومت د پلانونو برخه وه؛ خو عملي نه شول، ځکه چې هغو نه شو کولای خلک له سیمې څخه په زور وتلو ته اړ کړي.»
د فقر تر سرحده د خلکو رسېدل
سروري زیاته کړه:« موږ ښه تحرک ته اړتیا لرو؛ خو دې ته په پام سره چې د هېواد ډېری وګړي د فقر تر کرښې لاندې ژوند کوي، د پراخو سړکونو د جوړولو لپاره د کورونو ورانول اساسي ستونزې نه حل کوي.»
د بشري حقونو ډلې هم وايي، چې له کورونو څخه د کورنیو تر شړلو وروسته ښځې ډېرې زیانمنې شوې دي او دوی خبرداری ورکوي چې دا د جنسیت پر بنسټ د تاوتریخوالي زیاتوالي لامل کېدای شي.
یوې مېرمنې له زن ټایمز سره په مرکه کې ویلي، چې نوموړې د خلکو د کورونو د پاکولو په برخه کې کار کوي او د ورځې له یو څخه تر درېیو ډالرو پورې عاید تر لاسه کوي، کور یې د کابل په شمال کې نړول شوی دی او هڅه کوي، چې له طالبانو څخه د خپل کور د نړیدو تاوان واخلي.
خو د طالبانو د امربالمعروف وزارت د قانون له مخې، نوموړې ته له نارینه پرته د کابل ښاروالۍ ته د ننوتو اجازه نه ورکول کېږي.
په دغه راپور کې له یوې بلې ښځې سره چې په همدغه سیمه کې یې کور د طالبانو له لوري ویجاړ شوی دی خبرې شوې، هغه وايي، اوس د طالبانو د بندیزونو له امله کار نه شي کولای. د خسارې څخه محرومه، د هغې کورنۍ باید یوازې د خپل مېړه چې بوټ ګنډونکی دی په لږ عاید تکیه وکړي.
