د یوټیوب چینلونو په پخوانیو وختونو کې د انرژي تولید لپاره د مصر د اهرامونو کارولو په اړه غلط معلومات خپاره کړل

د بي بي سي یوې څېړنیزې ډلې چې د لار ورکوونکو ساینسي معلوماتو په تعقیب کې تخصص لري وموندله چې د یوټیوب هغه چینلونه چې د ویډیوګانو تولید لپاره مصنوعي ځیرکتیا کاروي ممکن غلط ساینسي معلومات خپروي او دا معلومات ښايي ماشومانو ته د “تعلیمي منځپانګې” په توګه ښکاره شي.

د څیړنې ټیم په ۲۰ ژبو کې له ۵۰ څخه ډېر چینلونه پېژندلي چې د ساینسي منځپانګې (ریاضي، انجینرۍ، ساینس ټیکنالوژۍ) په څېر غلط معلومات خپروي.

نور ولولئ: مور او لور په فضا کې د جاذبې قوې صفر درجه تجربه کړه

په دې چینلونو کې جعلي علوم، دروغ معلومات او د سازش تیورۍ شاملې دي، لکه داسې خبر خپرول چې ګنې په مصر کې اهرامونه د برېښنا تولید لپاره ودانۍ وې او د انسان په لاس د اقلیم بدلون ردول او د بهرنیو کایناتو شتون تاییدول.

ماشومان ته په علمي برخه کې غلط معلومات ورکول

زموږ تحلیل ښیي چې یوټیوب د تصدیق شوې تعلیمي منځپانګې سربېره ماشومانو ته “خراب ساینس” ویډیوګانې وړاندیز کوي.

کایل هیل د ساینس ښوونکی دی چې یوټیوب کاروي او لوی شمېر ځوان لیدونکي لري. د هغه له دوو میاشتو راهیسې دغه ډول کلیپونه د کتلو د سپارښتنې په برخه کې تر سترګو شول. هغه وايي چې د هغه چینل تعقیبوونکو له ده سره د وړاندیز شوې منځپانګې په اړه اړیکه ونیوله چې قانوني برېښي، مګر له غلطو معلوماتو ډک وو. دوی داسې ښکاري چې په سایټونو کې ترویج شوې دقیقې منځپانګې او نظرونه غلا کړي او لاسوهنه پکې کوي.

ویډیوګانې په جالبو اعلانونو تمرکز کوي، د لیدونکو د راجلبولو لپاره له حساسو تبصرو، په زړه پورې سرلیکونو او ډراماتیک عکسونو ګټه اخلي.

هرڅومره چې د کتونکو شمېر زیاتېږي، هماغومره ورسره چینلونه پر پرده له اعلانونو خپرېدو ډېر عاید ترلاسه کوي. یوټیوب هم ګټه ترې اخلي‌، د ویډیو اعلاناتو د عاید شاوخوا ۴۵ سلنه ګټه ترلاسه کوي.

جوړوونکو د دوی ویډیوګانې د “تعلیمي منځپانګې” په توګه هم ټګ کړې، په دې معنا چې د ماشومانو لپاره یې هم سپارښتنه کېږي.

هیل وايي: “دا چې زه یو ساینسپوه یم، ما دا شخصي بللی او ښکاري چې دې چینلونو په لږ هڅه او هاند تر ممکنه بریده د خپلې منځپانګې د لیدنو د شمېر په زیاتېدو سم شی مشخص کړی”.

دا مواد په بېلابېلو ژبو خپرېږي

موږ په لسګونو یوټیوب چینلونه وموندل چې دا ډول مواد د عربي، روسي، اسپانوي او تایلنډي ژبو په شمول په ګڼو ژبو کې تولیدوي. ډېری دا چینلونه له یو میلیون ډېر ګډونوال لري. د دوی ویډیوګانې ډېری وختونه میلیونونه کتنو (مشاهدو) ته رسېږي.

د چینل جوړوونکي هره ورځ د ډېری ویډیوګانې خپرولو سره په چټکۍ خپلې منځپانګې خپروي. دا چې دوی دا کار په چټکۍ کوي، د بي بي سي څېړونکې ډله شک لري چې دوی له تولیدي AI سافټویر ګټه اخلي.

نور ولولئ: روسیې له ۴۷ کلن ځنډ وروسته سپوږمۍ ته بېړۍ ولېږله

د Chat GPT او MidJourney په څېر پروګرامونه شته چې د غوښتنې په وخت کې نوې منځپانګې رامنځته کولی شي. د بېلګې په توګه، یوه کاروونکي د “تاج پر سر تورې پیشو” د انځور غوښتنه وکړه، د دې پر ځای چې د انټرنېټ لټون کې دغه پیشو ومومي او ډېر وخت ضایع کړي.

د دې چک کولو لپاره، موږ له هر چینل څخه ویډیوګانې ثبت کړې او د AI د اکتشاف وسیلې او د متخصصانو له تحلیلونو مو کار واخیست چې د صحنو د جوړولو،‌ بیان او متن رامنځ ته کولو کې له AI څخه د ګټې اخیستلو احتمال وارزوي.

زموږ تحلیل وښودله چې ډېری ویډیوګانې د متن او عکسونو رامنځته کولو او همدا شان د قانونيژ ساینس وېډیوګانو د موادو د استخراج او پروسس لپاره AI کاروي.

پایله د هغې منځپانګې راڅرګندېدل شول چې واقعي ښکاري، خو ډېری وخت غلط وي.