کاپی رایټ حقوق یا قانون په ټولنیزو رسنیو کې ډېر لږ پلی کېږي
کاپي رايټ د انحصاري حقونو مجموعې ته وايي او په اصطلاح کې د يوه خبر، راپور، تصوير او نورو رامنځ ته کوونکو څيزونو د امتياز حق د توليدونکي کس حق بلل کېږي.
د کاپي رايټ حقوق د لاندې برخو څخه ملاتړ کوي.(کتابونه، رساله، ژانرونه، لکچر، بيانيه، هنري کارونه، رسامي، لنډې او اوږدې ليکنې، انځور، پلانونه او نور…)
په افغانستان کې د کاپي رايټ قانون په 1387 کال کې په 49 مادو کې تصويب شو
د کاپي رايټ قانون نېږدې د 160 هېوادونو لخوا لاسليک شوى، د ياد تړون په غړو هېوادونو کې هر رامنځ ته کېدونکى تصوير، فلم، سي ډي، کتاب او د خبر حقوق ساتل کېږي، که چېرې کوم کس له اجازې پرته پدغه برخه کې تکثير او خرڅلاو وکړي، د هېوادونو د داخلي قوانينو له مخې مجرم بلل کېږي او بايد مجازات شي.
که چېرته د چا ليکنه، انځور او نور خپروئ، بايد اول اجازه واخلئ او که د اجازې اخيستو وخت په لاس دره نه غلو بايد د هغه شخص نوم يا د هغه منبع نوم ذکر کړئ چې مالومات مو ترې اخيستي ول، که هغه يوه جمله ليکل هم وي.
نور ولولئ: خوست کې له پاکستان د لوبو ګټلو په ویاړ زرګونه کتابونه ویشل شوي
نور ولولئ: خصوصي پوهنتونونو ته د طالبانو نوی امر
نور ولولئ: افغانستان کې طالبانو پر ځینو کتابونو بندیز ولګاوه
له کاپي رایټ قانون ســرغړونه:
- کاپي کول، عامو خلکو ته يې ورکول، کرايه ورکول او کاپي يې پور کول، د خلکو په مخ کې اجرأت او يا نمايش کول سرغړونه ده.
- د سوداګرېزو موخو لپاره د تخلف شويو توکو د کاپيانو واردول، ساتل، ښودل او يا ويشل سرغړونه ده.
- د افغانستان د کاپي رايټ قانون 31 ماده کې راغلي: د اثر د مالک د ليکلي موافقې پرته په هره وسيله چې د هغه اثر په چاپ، بيا خپرولو، د یوې برخې په خپرولو ژباړه په خپل او يا د بل چا په نوم چاپ او خپور کړي د قانون له مخې به يو کال قيد او سل زره افغانۍ جريمه کېږي.
د کاپۍ رايټ قانون ګټې:
- د کاپي رايټ د قانو د ليکوال او تو ليدونکي کار ته په ارزښت قايليدل دي.
- که د کتاب،خبر،تصوير، او نورو څخه استفاده کېږي، د رامنځ ته کونکي کس څخه اجازه اخيستل د ليکوال دهڅونې سبب ګرزي.
- په نړۍ او ټولنه کې د بې نظمۍ مخنيوى کېږي
- د هر رامنځ ته کېدونکي څيز ګټه او تاوان يو کس ته متوجې کېږي.
نو هیله داده چې د کاپي رایټ قانون مراعت کړئ او ځانونه هم ورباندې پوه کړئ.
