د لیبیا د پوځ مشر مړینه په ترکیه کې د یوې الوتکې د نسکورېدو له امله تایید شوه. جنرال محمد علي احمد حداد او یو شمېر نور لوړپوړي چارواکي په دې پېښه کې وژل شوي دي. د پېښې بشپړ جزیات دلته ولولئ.
په نړیوالو خبري سرچینو کې د لیبیا د پوځ مشر مړینه د یوې ناڅاپي او ټکان ورکوونکې پېښې په توګه تر بحث لاندې ده. د لیبیا لومړي وزیر په رسمي ډول اعلان وکړ چې د دغه هېواد د پوځ مشر، جنرال محمد علي احمد حداد، په ترکیه کې د الوتکې د غورځېدو په پایله کې خپل ژوند له لاسه ورکړی دی. دا پېښه د دواړو هېوادونو لپاره په داسې حال کې رامنځته کېږي چې پوځي او امنیتي اړیکې یې تر بل هر وخت ډېرې نږدې شوې وې.
د لیبیا د پوځ مشر مړینه، د الوتکې د نسکورېدو پیښه او تخنیکي جزیات
د راپورونو له مخې، جنرال محمد علي احمد حداد او ورسره مل پلاوی په یوه فالکون ۵۰ (Falcon 50) الوتکه کې سپاره وو. دغه الوتکه د سې شنبې په ماښام د ترکیې له پلازمینې انقرې څخه د لیبیا د پلازمینې طرابلس په لور روانه وه. د لیبیا د پوځ مشر مړینه هغه مهال رامنځته شوه چې الوتکه له الوتنې شاوخوا ۴۲ دقیقې وروسته له رادار څخه ورکه شوه.
د ترکیې د کورنیو چارو وزیر، علي یرلي کایا، په دې اړه ویلي چې له سوداګریزې الوتکې سره اړیکه په ناڅاپي ډول پرې شوې وه. که څه هم پیلوټ د اړیکې له پرې کېدو وړاندې د بېړنۍ ناستې غوښتنه کړې وه، خو الوتکه ونه توانېده چې ځان خوندي پاتې کړي. د الوتکې پاتې شوني د انقرې په ۷۰ کیلومترۍ کې د هیمانا په سیمه کې موندل شوي دي.
په پېښه کې د لیبیا د پوځ مشر مړینه او د وژل شویو کسانو هویت
دا یوازې د لیبیا د پوځ مشر مړینه نه وه، بلکې په دې پېښه کې د دغه هېواد یو شمېر نور مهم پوځي جنرالان هم وژل شوي دي. د لیبیا د لومړي وزیر، عبدالحمید دبیبه د معلوماتو له مخې، په الوتکه کې د پوځ د مشر ترڅنګ لاندې کسانو هم ژوند له لاسه ورکړی:
د پليو ځواکونو عمومي قومندان.
د پوځي تولیداتو د څانګې رئیس.
د لوی درستیز ځانګړی سلاکار.
د الوتکې درې تنه مسلکي کارکوونکي.
دا ضایعه د لیبیا د دفاعي ځواکونو لپاره یوه ستره خلا رامنځته کوي، ځکه وژل شوي کسان د هېواد د امنیتي جوړښت په مدیریت کې کلیدي رول درلود.
د سفر موخه او د ترکیې او لیبیا پوځي اړیکې
د لیبیا د پوځ مشر مړینه په داسې حساس وخت کې وشوه چې نوموړی د یوې رسمي وظیفې لپاره ترکیې ته تللی و. جنرال حداد او د هغه ټیم له ترکي چارواکو سره د امنیتي همکاریو د پراختیا او د پوځي تولیداتو په برخه کې د نویو تړونونو په اړه خبرې اترې کولې. ترکیه له ۲۰۱۹ کال راهیسې په لیبیا کې فعال رول لري او د دغه هېواد د ملي یووالي له حکومت سره نږدې اړیکې پالي.
د پام وړ ټکی دا دی چې یوه ورځ وړاندې د ترکیې پارلمان په لیبیا کې د خپلو سرتېرو ماموریت د دوو نورو کلونو لپاره غځولی و. له همدې امله، د لیبیا د پوځ مشر مړینه به احتمالا د دواړو هېوادونو پر راتلونکو پوځي پلانونو اغېز وکړي، که څه هم دواړه لوري د اړیکو پر دوام ټینګار کوي.
په لیبیا کې ملي ویر او غبرګونونه
د لیبیا حکومت له دې پېښې وروسته په ټول هېواد کې درې ورځنی ملي ویر اعلان کړی دی. لومړي وزیر عبدالحمید دبیبه دا پېښه یوه “ستره ضایعه” بللې او ویلي یې دي چې وژل شویو کسانو په اخلاص سره خپل هېواد ته خدمت کړی و. د ویر په دې ورځو کې به د لیبیا بیرغ نیمه ځوړند وي او ټول رسمي مراسم به وځنډول شي.
د پېښې د روښانتیا لپاره، لیبیا یو رسمي پلاوی انقرې ته لېږلی ترڅو له ترکي پلټونکو سره یوځای د الوتکې د غورځېدو دقیق لاملونه وڅېړي. که څه هم لومړني شواهد تخنیکي ستونزې ښيي، خو دقیق جزیات به د تور بکس (Black Box) له ارزونې وروسته خپاره شي.
د لیبیا د پوځ مشر مړینه نه یوازې د یوې نظامي کورنۍ لپاره غم لړلې پېښه ده، بلکې د لیبیا د ملي امنیت لپاره یوه لویه ننګونه هم ده. د جنرال محمد علي احمد حداد مړینه به د لیبیا په تاریخ کې د یوې دردوونکې سانحې په توګه پاتې شي. اوس نړۍ او د لیبیا خلک د پلټنو پایلو ته په تمه دي ترڅو معلومه شي چې د هغوی د پوځي مشرانو د ژوند وروستۍ دقیقې څنګه تېرې شوې.
