د ۲۰۲۰ بروکسل کنفرانس: کارپوهان او حکومتي چارواکي د اردوغان د توسعې ستراتیژیو په وړاندې اندېښمن دي

ځړول شوی:فبروري 20, 2020 لخوا ځړول شوی:امېل تبصرې:0

 د سه شنبه په ورځ  د اروپا پارلمان په بروکسل کې کنفرانس منعقد شو ېاد کنفرانس کې  د “مدیترانیه کې د ترکيې مداخله” او د هغې موخې ، لاملونه او ګواښونو په اړه بحث وشو

ډیری سیاستوال، سیاسي کارپوهان، او مرستیالان د پنځه اروپایی هیوادونو بیلابیل سیاسي تمایلات وړاندې کول، لکه د ډاکټر کوسټا میویریډز، د قبرس لپاره MEP او په پارلمان کې د مدیترانې لپاره د سیاسي کمیټې رییس؛ ښاغلی یاسر یاکیس، د ترکیې د بهرنیو چارو پخوانی وزیر؛ پوهاند نیازي کیزیلاورک، د قبرصMEP؛ ژان Valere Baldacchino ، په پاریس کې د جیوپولیتیکي څیړنې او تحلیل ادارې مشر، اود واشنکټن انسټیټيوټ استاذ ډاکټر مګنس Norell 

دغه ناسته په دوو برخو متمرکزه وه: په ختیځ مدیترانه کې د ترکیې مداخله ، او په څرګند ډول سايپرس لپاره د ګاز تحقیق او په لیبیا کې د ترکیې مستقیم نظامي منځګړیتوب مسله. مختلف غړو د لیبیا د فایض السرارج په مشرۍ د ترکیې د رژیم سره د جوړجاړي د سمبول یادونه وکړه او ویې ویل چې دا تفاهمونه په مدیترانې کې استحکام ته به زیان ورسوي. 

د کنفرانس په پېل کې ، د ترکیې د بهرنیو چارو پخواني وزیر یاسر یاکیس  تعا رف وکړاو هغه بازې دليلونه روښانه کړل

په مدیترانې کې سمندري سرحدونه او د بحري پولو اوږدوالی چې له یونان سره تر 1700 کیلو میتره پورې اضافه کېدل  او د مدیترانې هیوادونو پاتې کېدل یو له هغو دلیلونو څخه دي.

ښاغلي یاکیس زیاته کړه  چې ترکیې د سمندري پولو ویشلو او خپلو شتمنو ته د لاسرسي لپاره د آزادۍ غوښتنه کړې ، او دا هغه هدف دی چې له وجې یی اردوغان هڅه کوي د سمندري څنډو په اړه مشروع حق ترلاسه کړي. د دې لیکونو په اوږدو کې ، د لیبیا سره د مدیترانې نورو پاتې هیوادونو سره مشورې پرته بحریني سرحدونه ټاکلو لپاره یو اړخیز تړون وشو. 

هغه وویل: ” په لیبیا کې د خپل تمرکز له لارې ترکیې ته د رسیدو د خطرونو په اړه پوښتنې رابورته کيږي .

یاکس وویل ، “د اردوغان چلند ممکن لیبیا په بل سوریه بدل کړي. هغه زیاته کړه اوس مهال له دې بیړني حالت څخه د خلاصون لپاره کومه ښکاره پاليسي نه لري. 

هغه وویل چې اردوغان سربیره د طرابلس مقننه قانون سره د نظامي همکارۍ تړون باندې موافقه وکړه. په هرصورت ، د دې ادارې سره مهمه مسله دا ده چې دا د اخوان المسلمین او د دولتي لښکرو تر کنټرول لاندې دی چې د تروریستي ډلو سره تړاو لري.

هغه خبرداری ورکړی چې د اردوغان د ترکیې د بهرني سیاست ښايي دغه سيمه نور هم په جنګ بدله کړي

 هغه وویل په لیبیا کې د ترکيې مداخله اود اردغان  خپل توسع کونکي طریقو له لارې د ترکیې د جلا کیدو لامل شوی

 کازیلیورک د سایپرسMEP وویل چې سایپرس د دې حق لري چې خپلې انرژۍ پانګوونه په بحرونو کې دننه پانګونه وکړي ،خو ترکیه دا حق او ځواک نه ورکوي.

هغه وپوښتل چې ولې اردوغان د سیمې له هیوادونو سره مشوره نه کوي ترڅو داسې تفاهم ته ورسیږي چې ټولې خواوې پوره کوي او د انرژۍ د شتمنۍ خپرولو ته اجازه ورکوي ، کوم چې په نړیوالو قوانینو کې راځي. 

د سايبرس لپاره د MEP او په اروپای پارلمان کې د مدیترانې لپاره د سیاسي کمیټې رییس ، کوسټاس ماورډیس ټینګار وکړ چې هغه پالیسي چې اردوغان د ډیرې مودې راهیسې په اسلامي نړۍ کې واقعیا کوي او داسې عملونه سيمه کې د تاوتریخوالي زیاتېدو لامل کيږي.

ماویریډز فکر کوي چې دا ماډل د اردوغان لپاره لازمي دي ، ځکه چې د ترکیې پارلمان د هغه د طرفه وړاندې شوئ  قانون ملاتړ کوي او د هغه په ​​ګټه رایې ورکوي چې په سیمه کې عتمن ریښې لرونکي خلک خوندي کولو لپاره څانګړئ شوئ  لکه څنګه چې په سایپرس  کې د مسلمانانو سره پیښ شو 

هغه دې نتیجې ته ورسید چې د اردوغان تګلارې د مدیترانې امنیت زیانمن کړی ، او ټینګار یې وکړ چې په لیبیا کې د ترکیې لپاره هیڅ رول نه لوبوي. سربیره پردې ، هغه تړون چې اردوغان لیبیا سره په نښه کړی د ملگرو ملتونو یا اروپايي قوانینو سره سمون نه خوري ځکه چې ترکیه سایپرس په رسمیاتو نه پیژني ، کوم چې د ملګرو ملتونو یو غړئ  او د اروپايي اتحادیې غړی هم دی. 

د ختیځ پالیسي لپاره د واشنګټن انسټیټیوټ کې استاذ، مګنس نوریل د اردوغان حکومت د ترکیې بهرني سیاست په اړه خبرې وکړې . پدې کې هغه لیدلي چې په لیبیا کې د ترکيې مداخله د سيمې امنیت او انډول ته زیان رسوي. 

نوریل په دې ناسته کې څرګنده کړه چې دا توسعه غوښتونکي عمل  د ترکیې لپاره په فشار بدلیږي او د سیمې د هیوادونو سره د مثال په توګه مصر او ایران سره د اردوغان لپاره به مشکلات رامینځته کړي . 

هغه همدا راز په اروپا باندې ټینګار وکړ چې لیبیا ته د وسلو صادرات بند کړي ، په ځانګړي توګه له ترکیې څخه وسلې صادرات ، ځکه چې دا په سیمه کې امنیت ګډوډوي او د مدیترانې قومونولپاره خطر څرګندوي. 

ژان Valere  ، د جیوپولیتیکي د څیړنې او په پاریس کې د تحلیل او ريسرچ سنټر مشر، په همدې ډول په لیبیا کې د ترکیې د توسعه ستراتيژۍ په اړه خبرې وکړې.  همدارازهغه په ​​جګړه کې د دې خطرناکې درجې باندې تمرکز وکړ چې فرانسه یې په ځانګړي ډول په افریقا او مالي کې د ترهګرۍ پرضد ډلو پروړاندې تعقیبوي.

په بروکسل کنفرانس کې ټولو غړو په مدیترانې کې د ترکیې مداخلې په اړه خپله اندیښنه څرګنده کړه ،او ټولو وویل  چې دا ډول کړ نې به خطرناکې پایلې ولري

ځواب دلته پرېږدئ

ستاسو برېښناليک به نه خپريږي. غوښتى ځایونه په نښه شوي *