که تاسو غواړئ پوه شئ چې مونوګراف څنګه ولیکو، نو دا بشپړ لارښود ولولئ. دلته د مونوګراف د موضوع ټاکلو، څېړنې، لیکلو، ایډیټ کولو او چاپولو ټول پړاوونه په ساده ژبه تشریح شوي دي.
مونوګراف (Monograph) یوه تفصیلي او علمي لیکنه ده چې په یوه ځانګړې موضوع یا د یوې موضوع په یوه اړخ باندې ژور بحث کوي. دا معمولاً د یوه لیکوال لخوا لیکل کیږي او د یوې عادي مقالې په پرتله خورا اوږد او هر اړخیز وي. په اکاډمیک چاپیریال کې، مونوګرافونه د کتابونو یا اوږدو راپورونو په بڼه خپریږي او ډیر ارزښت لري.
که تاسو محصل یاست، څېړونکی یاست، یا یو علمي اثر لیکئ، نو مهمه ده چې پوه شئ مونوګراف څنګه ولیکو او کوم معیارونه په پام کې ونیسو.
مونوګراف څنګه ولیکو او له نورو علمي اثارو سره څه توپیر لري؟
مخکې له دې چې د لیکلو پروسې ته داخل شو، باید پوه شو چې مونوګراف له نورو آثارو لکه ایډیټ شوي کتابونو (Edited Volumes) سره څه توپیر لري.
مونوګراف: یو لیکوال لري، موضوع یې واحده او ژوره وي، او ټول بحث په یو منظم استدلال راڅرخي.
ایډیټ شوی کتاب: بیلابیل لیکوالان لري، هر څپرکی یې د جلا لیکوال لخوا لیکل شوی وي، او که څه هم موضوع یې ګډه وي، خو لیدلوري پکې مختلف وي.
مونوګراف څنګه ولیکو؟ (۱۰ اساسي ګامونه)
د یو معیاري مونوګراف لیکل یوه منظمه پروسه غواړي. دلته مو دا پروسه په ۱۰ ګامونو کې خلاصه کړې ده:
۱. یوه مشخصه موضوع وټاکئ
یوه داسې موضوع غوره کړئ چې نه ډیره پراخه وي چې کنټرول یې ګران شي او نه ډیره کوچنۍ چې مواد پرې پیدا نشي. موضوع باید علمي ارزښت ولري.
۲. هر اړخیزه څېړنه وکړئ
د موضوع اړوند ټول کتابونه، مقالې او اسناد ولولئ. لومړني او دویمي معلومات راټول کړئ او ډاډ ترلاسه کړئ چې ستاسو څېړنه په معتبرو سرچینو ولاړه ده.
۳. خپله فرضیه (Thesis) روښانه کړئ
یو اصلي استدلال یا فرضیه جوړه کړئ چې ستاسو د ټول کار ملا تیر وي. دا به ستاسو لیکنه په یو مشخص لوري روانه وساتي.
۴. یو منظم خاکه (Outline) جوړه کړئ
خپل معلومات په منطقي توګه تنظیم کړئ. یو معیاري مونوګراف لاندې برخې لري:
سریزه (Introduction): د موضوع پیژندنه، موخې او شالید.
د ادبیاتو بیاکتنه (Literature Review): د پخوانیو څېړنو ارزونه.
میټوډولوژي (Methodology): د څېړنې تګلاره.
اصلي بدنه (Main Body): څپرکي، تحلیل او استدلال.
پایله (Conclusion): د موندنو لنډیز او سپارښتنې.
ماخذونه (References): د کارول شویو سرچینو لیست.
۵. سریزه ولیکئ
په دې برخه کې خپله موضوع معرفي کړئ، اهمیت یې بیان کړئ او د مونوګراف جوړښت روښانه کړئ.
۶. د اصلي متن (Body) لیکل پیل کړئ
خپله څېړنه په څپرکو وویشئ. هر څپرکی باید د تیر او راتلونکي څپرکي سره منطقي اړیکه ولري او ستاسو اصلي استدلال پیاوړی کړي.
۷. شواهد او تحلیل وړاندې کړئ
خپلې ادعاوې د ارقامو، مثالونو او نقل قولونو په واسطه ثابتې کړئ. وښایئ چې ستاسو کار په خپله ساحه کې څه نوي زیاتوي.
۸.پایله ولیکئ
خپلې موندنې راټولې کړئ او یو ځل بیا د خپلې موضوع په اهمیت ټینګار وکړئ. د راتلونکو څېړنو لپاره لارښوونې هم ورکولی شئ.
۹. ایډیټ او بیاکتنه وکړئ
دا تر ټولو مهم پړاو دی. خپله لیکنه څو ځله ولولئ. ګرامري تېروتنې، د جملو جوړښت او منطقي تسلسل چیک کړئ. که امکان ولري، له مسلکي ایډیټرانو مرسته واخلئ.
۱۰. فارمټ او سپارل
خپل مونوګراف د پوهنتون یا خپرندویې ادارې د اصولو سره سم فارمټ کړئ (لکه د ماخذونو لیکلو ډول APA, Chicago او نور). تر سپارلو مخکې یې وروستی ځل (Proofread) کړئ.
د مونوګراف چاپول او خپرول
کله چې مونوګراف بشپړ شو، بل ګام یې چاپول دي. د دې لپاره لاندې مرحلې تعقیب کړئ:
خپله نسخه (Manuscript) نهایي کړئ.
یو مناسب خپرندوی یا مجله پیدا کړئ.
یو رسمي وړاندیز (Book Proposal) چمتو کړئ چې پکې د کتاب لنډیز، د څپرکو نوملړ او نمونه شامل وي.
خپل اثر د پیر ریویو (Peer Review) لپاره واستوئ او د هغوی د نیوکو پر بنسټ اصلاحات وکړئ.
د چاپ قرارداد لاسلیک کړئ او د خپرولو پروسه بشپړه کړئ.
د مسلکي ایډیټ خدماتو رول
که غواړئ ستاسو مونوګراف په لوړ معیار ولیکل شي، د مسلکي ایډیټ خدماتو (Editing Services) څخه ګټه واخلئ. دوی کولی شي ستاسو د لیکنې روان والی، ګرامر، او د استدلال منطق خورا پیاوړی کړي.
مونوګراف لیکل یو ستونزمن خو ارزښتناک کار دی. د مونوګراف څنګه ولیکو په اړه د دې لارښوونو په تعقیبولو سره، تاسو کولی شئ یو داسې اثر رامنځته کړئ چې نه یوازې ستاسو اکاډمیک سند بشپړ کړي، بلکې په علمي ټولنه کې هم ستاسو اعتبار زیات کړي.
