څوک چې د خولې نظافت ته پام نه کوي، د الزایمر احتمال ډیروي
د بریتانیا د بریسټول پوهنتون څېړونکي وايي، د خولې ناروغۍ د هېرې ناروغي یا الزایمر زیاتوي.
د خولې کمزوري حفظ الصحه او د ګوم ناروغي کولی شي ستاسو د الزایمر د پراختیا خطر ډیر کړي.
د شفاهي روغتیا او سیسټمیک روغتیا ترمنځ اړیکه په تیره لسیزه کې د څیړنې یوه ګرمه موضوع وه. موږ پوهیږو چې هغه خلک چې سالم غاښونه لري، لږ سیسټمیک روغتیایی ستونزې لري. ځینې شاید فکر وکړي چې دا یوازې د دې لپاره دی چې هغه خلک چې د خولې روغتیا ته ارزښت ورکوي هم ډیر وخت په عمومي روغتیا تمرکز کوي، مګر ممکن نور هم وي. دا ممکن د باکتریا ډول سره هم تړاو ولري چې ستاسو په خوله کې مرکزونه جوړوي.
د وریو ناروغي او الزایمر
د بریسټول پوهنتون د پیرودونتولوژي (periodontology) د پوهنځي د استاد نیکلا ویسټ تر مشرۍ لاندې ټیم څېړنې ښيي چې د وریو ناروغي له الزایمر سره ارتباط لري.
د ده په وینا د خولې نظافت یوازې د غاښونو او ورۍ لپاره مهم نه دی، بلکې د خولې او غاښونو په ساتنه او نظافت کې سُستوالی د زړه، عروقو، الزایمر او شکر په شان له ګڼو نورو ناروغیو سره تړاو لري. خوله د بدن له مهمو جهازونو سره ارتباط لري او داسي باکتریاوې لري چې ځینې یې د بدن روغتیا ته زیان اړولی شي.
نور ولولئ: هغه خواړه چې د مور شیدي ډېروي
نور ولولئ: ۸ هغه عام خواړه چې الرجي لري
د ښاغلي ویست په وینا، د یوه غاښ بایلل داسي دي لکه مازغه چې یو کال زاړه شي او د وریو شدیده ناروغي مازغه یو کال او ۳ میاشتې زړوي.
د خولې د نظافت او مغزو تر منځ اړیکه
په هانګ کانګ کې د غاښونو د څارنې د طبي مرکز غړی ډاکتر رایموند لي وايي، که څه هم د خولې د نظافت او د ماغزو د زړښت یا د حافظې د کمزورتیا ترمنځ د تړاو علت څرګند نه دی، خو په فنلنډ کې څېړنو ښودلې ده، هغه کسان چې د خولې نظافت یې ښه نه دی تر نورو یې پر الزایمر د اخته کېدو احتمال ۲۱ سلنه ډېر دی.
نورو څېړنو هم ښوولې چې د (Porphyromonas gingivalis) په نوم باکټریا یې تشخیص کړې چې د وریو په ناروغیو کې رول لري او دا په الزایمر د اخته کېدو یو عامل ګڼل کېږي.
اوس مهال نوي څیړنه ترسره کیږي ترڅو د وینې یا لعاب ساده ازموینې ترسره کړي ترڅو معلومه کړي چې ایا څوک د Pophyromonas ginigivalis سیسټمیک لیږدونکی دی.
ليكوال
احمد ضیا شنواری یو سياسي شنونکی او خبریال دی چې د افغان حکومت د اصلاحاتو، د سولې د هڅو او د حکومتدارۍ د پرمختګونو په اړه لیکنې کوي. د هغه لیکنې د هیواد د سیاسي بدلونونو او د پایداره سولې پر بهیر تمرکز لري.
