په دې مقاله کې په تفصیل سره ولولئ چې په مدیریت کې همغږي (Coordination in Management) څه ته وايي؟ د دې ځانګړتیاوې، د مدیریت په ټولو سطحو کې یې اړتیا او د یوې ادارې د بریا لپاره د هغې حیاتي اهمیت دلته زده کړئ.
همغږي (Coordination) هغه ځواک دی چې ټول مدیریتي فعالیتونه سره نښلوي او د یوې ادارې یا سازمان اسانه او اغېزمن فعالیت تضمینوي. د یوې ادارې ټول فعالیتونه لکه پېرودل (Purchase)، تولید، پلور او مالیه د همغږۍ د همدې لینک له لارې نښلول شوي دي، کوم چې د ادارې په دوامداره کار کې مرسته کوي. دا د مدیریت روح ګڼل کیږي، ځکه چې دا د انفرادي او ډله ییزو هڅو ترمنځ د نظم او همغږۍ له لارې د اهدافو په ترلاسه کولو کې مرسته کوي. که څه هم کله ناکله په مدیریت کې همغږي د یو جلا مدیریتي فعالیت (Function) په توګه نه یادېږي، خو دا په حقیقت کې د مدیریت جوهر او اساس دی.
یو مدیر باید پنځه مدیریتي دندې ترسره کړي چې ټولې په یو بل پورې تړلې دي. کله چې یو مدیر دا ټولې دندې سره یوځای کوي، دې ته په مدیریت کې همغږي ویل کیږي.
په مدیریت کې همغږي د مدیریت د جوهر په توګه
همغږي یوازې یو فعالیت نه دی، بلکې دا د مدیریت په هر ګام کې شتون لري. د دې لپاره چې پوه شو په مدیریت کې همغږي څنګه د مدیریت جوهر جوړوي، لاندې دوه ټکي مهم دي:
۱. په مدیریت کې همغږي، همغږي په ټولو مدیریتي دندو کې اړینه ده
په پلان جوړونه کې: همغږي د ادارې د عمومي پلان او د مختلفو څانګو د پلانونو ترمنځ اړینه ده. باید د اصلي هدف او شته سرچینو ترمنځ توازن وي.
په تنظیمولو (Organizing) کې: د هر فرد د واک (Authority) او مسؤلیت ترمنځ همغږي پکار ده.
په ګمارنه (Staffing) کې: کارکوونکو ته د هغوی د مهارتونو او وړتیاوو پر بنسټ د سمې دندې سپارل همغږي غواړي.
په لارښوونه (Directing) کې: د امرونو، لارښوونو او وړاندیزونو ترمنځ، او همدارنګه د لوړ پوړو او ټیټ پوړو مامورینو ترمنځ همغږي اړینه ده.
په کنټرول کې: همغږي د دې ډاډ ترلاسه کولو سره ترلاسه کیږي چې پایلې د پلان شوي اهدافو سره نږدې دي.
۲. همغږي د مدیریت په ټولو کچو کې اړینه ده
لوړه کچه (Top Level): د ټولو فعالیتونو د یو ځای کولو (Integrate) لپاره اړتیا ورته لري.
منځنۍ کچه (Middle Level): د مختلفو برخو او فرعي برخو د هڅو د یوځای کولو لپاره همغږۍ ته اړتیا لري.
ټیټه کچه (Lower Level): د کارګرانو په فعالیتونو کې د نظم راوستلو او د پلانونو د سم تطبیق لپاره په مدیریت کې همغږي اړینه ده.
نو ویلای شو چې همغږي د اهدافو د ترلاسه کولو لپاره په ټولو کچو کې حیاتي رول لري.
هیډینګ ټو (H2): د همغږۍ ځانګړتیاوې (Features of Coordination)
کله چې موږ په مدیریت کې همغږي وایو، نو دا لاندې مهمې ځانګړتیاوې لري:
د ډله ییزو هڅو یووالی (Assimilates group efforts): همغږي بېلابېل سوداګریز فعالیتونه په یوه هدفي ډله ییز فعالیت بدلوي. دا ډاډ ورکوي چې ټول خلک د سازماني اهدافو د ترلاسه کولو لپاره په یو جهت کې کار کوي.
د عمل یووالی تضمینوي: دا د مختلفو څانګو فعالیتونه د ګډو اهدافو په لور رهبري کوي. مثلاً، د تولید څانګه باید خپل کار د پلور څانګې سره همغږی کړي ترڅو تولید د بازار د غوښتنې سره سم وي.
یوه دوامداره پروسه ده: په مدیریت کې همغږي د پلان جوړونې څخه پیل کیږي او تر کنټرول پورې دوام کوي. دا یو ځل ترسره کیدونکی کار نه دی، بلکې تر هغه چې اداره چلېږي، همغږي به دوام لري.
یو هر اړخیز فعالیت دی: دا د مدیریت په ټولو کچو او څانګو کې شتون لري. د مثال په توګه، که د ټوکر په یوه شرکت کې د پیرودلو څانګه خراب ټوکر واخلي، نو تولید به خراب وي او پلور به کم شي. د همغږۍ نشتوالی د ګډوډۍ او ځنډ لامل کیږي.
د ټولو مدیرانو مسؤلیت دی: په اداره کې هر مدیر باید د همغږۍ دنده ترسره کړي. دا د مدیریت په درې واړو کچو (لوړ، منځنی، ټیټ) کې یو شان ارزښت لري.
یو ارادي فعالیت دی: همغږي پخپله نه رامنځته کیږي، بلکې د هر مدیر لخوا یو شعوري هڅه ده. همکاري (Cooperation) پرته له همغږۍ د هڅو د ضایع کېدو لامل کیږي، او همغږي پرته له همکارۍ د کارکوونکو د ناراضګۍ لامل کیږي.
په مدیریت کې همغږي او د هغې ارزښت (Importance)
همغږي ځکه مهمه ده چې دا د افرادو، څانګو او متخصصینو هڅې سره یوځای کوي. څرنګه چې په اداره کې ټولې څانګې د معلوماتو او سرچینو لپاره په یو بل تکیه کوي، نو په مدیریت کې همغږي د شخړو په مخنیوي او د اهدافو په ترلاسه کولو کې کلیدي رول لري.
۱. د ادارې وده او لویوالی (Growth in size)
کله چې اداره لویه شي او د کارکوونکو شمېر زیات شي، د ټولو افرادو د هڅو یوځای کول سختيږي. هر فرد جلا عادتونه او د کار کولو طریقه لري. همغږي مرسته کوي چې د دې ټولو افرادو شخصي اهداف د سازمان د اصلي اهدافو سره همغږي شي ترڅو کاري موثریت رامنځته شي.
۲. وظیفوي توپیر (Functional differentiation)
په یوه اداره کې فعالیتونه په بېلابېلو څانګو (لکه مالیه، تولید، بازارموندنه) ویشل شوي وي. دا څانګې خپل اهداف لري خو یو په بل تکیه کوي. په مدیریت کې همغږي مرسته کوي چې دا څانګې د خپلواکو واحدونو پر ځای د یو واحد ټیم په توګه د ګډ هدف لپاره کار وکړي.
۳. تخصص (Specialization)
د عصري ټیکنالوژۍ او پیچلتیاو له امله، ادارې متخصصین ګماري. متخصصین معمولاً په خپله برخه کې کار کوي او پریکړې کوي. کله ناکله د متخصصینو ترمنځ د نظر اختلاف راځي. دلته همغږي اړینه ده ترڅو د متخصصینو ترمنځ شخړې، د ګټو اختلاف او د فکر کولو لارې سره یوځای کړي او اداره پر مخ یوسي.
په لنډ ډول، په مدیریت کې همغږي هغه پټ تار دی چې د ادارې ټولې برخې سره تړلي ساتي. د دې پرته د مدیریت نورې دندې لکه پلان جوړونه، تنظیم او لارښوونه بې ګټې کیدای شي. دا د ګډوډۍ مخه نیسي او ډاډ ورکوي چې هره څانګه او هر کارکوونکی د یو لوی هدف لپاره په ګډه کار کوي.
