د ملګرو ملتونو کارپوهانو یوې ډلې له اسټرالیا غوښتي، چې په افغانستان کې د اسټرالیایي ځواکونو لهخوا د جنګي جنایتونو له امله د وژل شویو ۳۹ قربانیانو کورنیو ته دې د تاوان ورکولو په برخه کې خپله ژمنه ژر تر ژره ترسره کړي.
د ملګرو ملتونو د بشري حقونو برخې په خپره شوې خبرپاڼه کې راغلي، په ۲۰۲۰کال کې یوې پوځي پلټنې وموندله چې اسټرالیايي پوځیانو په افغانستان کې ۳۹ ولسي وګړي چې د دوی په بند وو وژلي.
د پلټنې له مخې، ځیني قربانیان تر وژل کېدو مخکې ربړول شوي هم وو.
د بشري حقونو د نړیوال قانون له مخې قربانیانو ته پام
کارپوهانو ویلي، اسټرالیا دنده لري چې د بشري حقونو د نړۍوال قانون له مخې د دغو قربانیانو کورنیو ته تاوان ورکړي.
دغو کارپوهانو ویلي، د اسټرالیا له هوکړې څلور کاله او د دغو پېښو د قربانیانو ۱۲کاله تېرېږي؛ خو لاهم دوی ته غرامت نه دی ورکړل شوی.
دغه کارپوهان په نیوکې سره وایي، چې اسټرالیا دغه غرامت ته د خیریه مرستو په څېر ګوري؛ حال دا چې دا د نړۍوال قانون له مخې د قربانیانو حق دی.
د نړۍوال قانون له مخې اسټرالیا باید د غرامت ترڅنګ د دغو قربانیانو کورنۍ ته چې په هغې کې ماشومان، ښځه، خاوند او د یوې کورنۍ نور غړي شامل دي د رواني پاملرنې، حقوقي مرستې او د زدهکړو او په نورو برخو کې د دوی ملاتړ وکړي.
له جنګي قرباني افغانانو د بښنې غوښتل
دوی ویلي:« په خواشینۍ سره اسټرالیا په مستقیم ډول د قربانیانو او د هغوی له کورنیو څخه بښنه نه ده غوښتې او یا یې د خپلو پلټنو، محاکمو یا پوځي اصلاحاتو په اړه معلومات نه دي ورکړي او تر اوسه یې د دوی کورنیو ته د اسټرالیا په محاکمو کې د برخه اخیستنې بلنه یاهم د ګډون زمینه نده برابره کړې.»
کارپوهانو په افغانستان کې د سیاسي او امنیتي اندېښنو او له طالب چارواکو سره د ډیپلوماتیکو اړیکو نشتوالي له امله د تاوان ورکړې په برخه کې ننګونې منلې او په برخه کې یې د همکارۍ ډاډ هم ورکړی دی.
کارپوهانو همدارنګه له نورو دولتونو څخه چې په افغانستان کې یې جګړه کړې وغوښتل، چې خپل فعالیتونه په ځانګړې توګه د جنګي جرمونو هر ډول تورونه په بشپړه توګه وڅېړي.
