د افغانستان په اړه په زړه پورې حقایق

افغانستان، په رسمي توګه د افغانستان اسلامي امارت، په نړۍ کې 37م ډیر نفوس لرونکی هیواد دی. دا مساحت 652,230 مربع کیلومتره لري. دا په جنوبي اسیا کې په وچه کې راګیر هیواد دی. پلازمینه او لوی ښار یې کابل دی. پښتو او دري د دوی رسمي ژبې دي. افغانۍ د افغانستان اسعارو ده. د دې هیواد اصلي اوسیدونکو ته افغان یا افغان ویل کیږي

نور یی ولوله | اسلامي امارت د سپین بولدک- چمن پېښې د څېړلو لپاره پلاوی ګومارلی

نور یی ولوله | د اسلامي امارت مشر تازه حکم

دا شپږ پولې لري چې تاجکستان، ترکمنستان، ازبکستان، ایران، پاکستان او چین په کې شامل دي. افغانستان په اسیا کې د خپلو انارو له کبله مشهور دی. راځئ چې د دې جنګ ځپلي هیواد په اړه نور په زړه پورې حقایق وپلټئ

د افغانستان پلازمینه کابل د دې هیواد تر ټولو لوی ښار دی

افغانستان په وچه کې راګیر هیواد دی. ایران، پاکستان، ازبکستان، ترکمنستان، تاجکستان او چین د افغانستان له ټولو خواوو سره پوله لري

د افغانستان خلک افغانان بلل کېږي او د دوی اسعار افغانۍ ده. ډیری وخت، خلک د دې دوو اصطلاحاتو کارولو تر منځ مغشوش کیږي

کرنه د افغانانو د عاید اصلي سرچینه ده. افغانستان د طبیعي ګازو او تیلو په څیر د طبیعي زیرمو له پلوه هم بډای دی

“بزکشي” د افغانستان ملي لوبه ده. په دوه ټیمونو کې لوبغاړي هڅه کوي چې د آس د سپرلۍ په وخت کې وزه ونیسي. دا لوبه د پیړیو راهیسې ترسره کیږي او یوه سخته لوبه ده

افغانستان د ۱۹۱۹ کال د اګسټ په ۱۹ خپلواکه شو، دوی له برتانیې سره درې جګړې وکړې چې وروسته یې خپلواک اعلان کړ. دوی په مستقیم ډول د انګریزانو لخوا واکمن نه وو مګر د دوی بهرنۍ چارې د انګلستان تر اغیز لاندې وې

افغانستان په تېره یوه لسیزه کې تر بل هر هېواد ډېر په خبرونو کې دی

د مارچ په ۲۱مه د افغانانو له خوا نوی کال لمانځل کېږي. دوی ورته “نوروز” وايي. دا له اسلام څخه مخکې جشن دی چې د افغانستان له ګوټ ګوټ څخه مزارشریف ښار ته د زرګونو سیلانیانو په راغونډیدو سره لمانځل کیږي. د ښار په منځ کې یو جومات شتون لري. دا د نیلي جومات یا “د حضرت علي د زیارت” په نوم پیژندل کیږي چې د اسلامي پیغمبر محمد (ص) د تره زوی او زوم دی

د ګرځنده تلیفون پوښښ د هیواد په 90٪ څخه ډیر کې شتون لري. ګرځنده تلیفونونه د وضعیت سمبولونه دي

دوی د پنجشنبې په ورځ په لوېدیځ هرات ښار کې د شعر شپې سبا کوي. د هر عمر ګروپ خلک هلته راټولیږي چې د شعر عصري او لرغوني آیتونه شریک کړي او د خوږ چای سره یو څه خوندور خواړه وخوري

سکندر اعظم په ۳۳۰ ق م کې د هرات ښار ونیوه او لرغونې کلا یې جوړه کړه. سکندر د افغانستان د بلخ ولایت له یوې ښکلې ښځې سره یو زوی درلود

ارنولډ شوارزنیګر په افغانستان کې د عضلاتو د جوړولو په ډیرو مرکزونو کې پوستر هلک دی. دوی وايي هغه (ارنولډ شوارزنیګر) یو افغان ښکاري

د کندهار هوايي ډګر يو وخت د نړۍ تر ټولو بوخت هوايي ډګر و، چې په اونۍ کې يې له ١٧٠٠ څخه تر ٥٠٠٠ پورې الوتنې کولې. دلته ناټو په یوه غیر ناټو هیواد کې خپل لومړی بشپړ هوایی ټرافیک ظرفیت نصب کړ

د نړۍ تر ټولو لوی بودا (له دغو دوو څخه) په لومړي ځل په افغانستان کې جوړ شول. دغه مجسمې په ۲۰۰۱ کال کې د طالبانو له خوا ویجاړې شوې وې

په نړۍ کې د تېلو لومړنۍ نقاشي په ۶۵۰ ق م کال کې د بامیانو په غارونو کې رسم شوي دي.

په افغانستان کې یوازې یو یهودي ژوند کوي. د هغه نوم زابلون سیمینتوف دی او هغه یو ریستوران او افغان غالیو سوداګر دی. هغه په 1959 کې زیږیدلی و

د افغانستان په اړه یو تر ټولو ښه حقیقت دا دی چې دا په نړۍ کې د اپینو تر ټولو لوی عرضه کونکی دی

: د افغانستان د تاریخ په اړه حقایق

افغانستان د لسیزو راهیسې یو جنګ ځپلی هیواد دی او د شوروي، انګلیسانو، منګولیانو، مسلمانو عربانو، موریا، الیګزانډرا لوی او لویدیز قدرتونو په ګډون د ډیری قدرتونو تر نظامي نفوذ لاندې دی

د اټکل له مخې افغانستان لږ تر لږه ۵۰ زره کاله مخکې انسانان اوسېدل

عربو مسلمانانو په ۶۴۲ میلادي کال کې په هرات او زرنګ کې د اسلام دین په افغانستان کې خپور کړ. دوی افغانستان د الهند په توګه په رسمیت وپیژانده (د افغانستان له هند سره د نږدېوالي له امله.)

بودیزم او زردشتیزم د اسلام له ظهور مخکې په افغانستان کې واکمن دینونه وو

چنګیز خان او د هغه د مغول پوځ په 1219 میلادي کال کې په افغانستان کې په چټکۍ سره خپور شو

: د منګولیا او چنګیز خان په اړه ځینې مهم حقایق

احمد شاه درانی چې د ملت د پلار په نوم هم یادیږي، د افغانستان د وروستۍ امپراطورۍ بنسټ ایښودونکی دی. هغه په 1747 کې پاچا شو. هغه هیواد د سلطنتونو او ویشل شویو ولایتونو څخه په یوه سلطنت کې یوځای کړ

په ۱۷۷۲ کال کې د احمد شاه دراني له مړینې وروسته د هغه زوی تیمورشاه د هغه ځای ناستی شو

په ۱۷۷۶ کال کې تیمورشاه د افغانستان پلازمېنه له کندهاره کابل ته انتقال کړه

په هیواد کې د ۱۹۹۲ او ۱۹۹۶ کلونو ترمنځ کورنۍ جګړه وشوه او اټکل کیږي چې د کورنیو جګړو پر مهال د مجاهدینو په خپل منځي جګړو کې لږ تر لږه ۵۰ زره کسان وژل شوي دي

طالبانو (په افغانستان کې یو سني اسلامي بنسټپاله سیاسي غورځنګ) هم د 1996 او 2001 ترمنځ شاوخوا پنځه کاله په هیواد واکمني وکړه. طالبانو نږدې دوه لسیزې وروسته له دې چې دوی د متحده ایالاتو سرتیرو لخوا له پلازمینې څخه ووتل ، د افغانستان کنټرول بیرته ترلاسه کړ

په ۲۰۰۴ کال کې حامد کرزی د افغانستان لومړنی منتخب ولسمشر شو

د ۲۰۰۱ کال د سپتمبر د یوولسمې نیټې له حملې وروسته چې ویل کیږي د اسامه بن لادن د القاعدې ډلې له خوا ترسره شوی وو، د امریکا او برتانیې ایتلاف د طالبانو د رژیم پر ضد د کابل په ګډون د افغانستان په لویو ښارونو باندې پوځي بریدونه پیل کړل

د افغانستان اصطلاح د “افغانانو خاوره” ته ژباړل کیږي

افغانستان هم د ډېرو تاریخي ځایونو ټاټوبی دی. او دا په نړۍ کې 37م ډیر نفوس لرونکی هیواد دی

د ورېښمو په لاره کې د افغانستان موقعیت بېلابېلې اقتصادي او کلتوري ګټې لري

افغانستان د زردشتیزم د دین اصلي ځای ګڼل کیږي

د افغانستان کلتوري واقعیتونه

پښتو چې د افغانستان له دوو رسمي ژبو څخه یوه ده، د ظاهر شاه د واکمنۍ په پیل کې د افغانستان ملي ژبه اعلان شوه

دري (فارسي)، بله رسمي ژبه ده چې تل د دولتي او سوداګریزو موخو لپاره کارول کیده

د هیواد ۳۵ سلنه نفوس په پښتو او ۵۰ سلنه نفوس په دري خبرې کوي

نن ورځ لکه څنګه چې اسلام په افغانستان کې حاکم دین دی، کلتور د سولې او توحید د دین تر اغیزې لاندې دی

په افغانستان کې د جمعې په ورځ چې د اسلامي مقدساتو ورځ ده، زیاتره دوکانونه او کاروبارونه تړلي دي

د افغانانو حقوقي، سیاسي، اقتصادي او شخصي ژوند د اسلامي قوانینو له مخې اداره کیږي

د روژې په مياشت کې روژه نيول او لمونځ کول واجب دي، پرته له يو څو لکه بهرنيانو، او هغه کسان چې ناروغان وي، سفر وکړي او يا کوم نور مسايل ولري

کورنۍ د افغانستان د کلتور یو مهم اړخ دی. نارینه د عاید د ترلاسه کولو مسؤلیت لري پداسې حال کې چې له میرمنو تمه کیږي چې په کور کې پاتې شي او د کورنۍ خدمت وکړي. په هرصورت، په عصري افغانستان کې، تاسو ممکن ځینې ښځې هم ومومئ چې په ښارونو کې کار کوي او د ځان او کورنۍ لپاره ژوند ګټي

په ډیری مواردو کې، کورنۍ په ورته کور کې یوځای ژوند کوي. له واده وروسته، زوی او مېرمن یې د کور په یوه بله خونه کې د یوه چت لاندې په جلا توګه ژوند کوي

میلمه پالنه د هیواد په کلتور او دود کې مهم رول لوبوي. د لیدونکو سره په خورا درناوي چلند کیږي او هغه غوره وړاندیز کیږي چې کورنۍ یې لري

ښځې په ټولنه کې ډیر درناوی لري او تمه نه کیږي چې د مخالف جنس له غړو سره یوځای شي، پرته له واده یا مستقیم کورنۍ اړیکو څخه

له ښځو څخه هم تمه کیږي چې داسې جامې واغوندي چې د دوی حیا ته درناوی وکړي او ښکاره نه وي. سختې جامې او لویدیځې جامې په ټولنه کې لږ تر لږه په کلیوالو سیمو کې ډیر تود هرکلی نه کیږي. د ښځو لپاره د سرونو پوښښ سپارښتنه کیږي

د نارینه او ښځو ترمنځ د سترګو مستقیم تماس د منلو وړ نه ګڼل کیږي او باید مخنیوی وشي